артаклаз, ‑у, м.

Каліевы палявы шпат, пародаўтваральны мінерал, якому ўласцівы белы, шэры, ружовы і інш. колеры; шырока выкарыстоўваецца ў шкляной і керамічнай прамысловасці.

[Грэч. orthos — прамы і klasis — разлом.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раздроблены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад раздрабіць.

2. у знач. прым. Разбіты, расколаты на дробныя часткі. Раздроблены мінерал. // Пашкоджаны (пра косць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Тальк, талька ’слаісты мяккі мінерал у тэхніцы і медыцыне ў выглядзе парашку’ (ТСБМ). Праз ням. Talk ’тс’ з франц. talc < ісп. talque < араб. álaq, talq ’тс’, гл. Фасмер, 4, 16; ЕСУМ, 5, 510.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

стэатыт, ‑у, М ‑тыце, м.

1. Тлусты на вобмацак мінерал, які складаецца з тальку.

2. Штучны ізаляцыйны матэрыял, які атрымліваюць у выніку апрацоўкі тальку.

[Ад грэч. stear, steatos — тлушч.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ураліт, ‑у, М ‑ліце, м.

1. Мінерал валакністай будовы; разнавіднасць рагавой падманкі.

2. Спецыяльная сумесь, якая ўжываецца для вырабу вогнеўстойлівага кардону, электраізалятараў і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гагарыніт, ‑у, М ‑ніце, м.

Бясколерны або ружова-жоўты мінерал, адкрыты ў 1961 г. у Казахстане і Тувінскай АССР, названы ў гонар Ю. А. Гагарына.

[Ад уласн. імя.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самаўзнаўляцца, ‑яецца; незак.

Мець уласцівасць узнаўляцца, стварацца нанава. Як мінерал, вада мае адну цудоўную якасць, якая вылучае яе сярод іншых, — здольнасць самаачышчацца і самаўзнаўляцца. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тытаніт, ‑у, М ‑ніце, м.

Мінерал бурага, жоўтага ці зеленаватага колеру, які сустракаецца ў выглядзе дробных зярнят ці крышталяў і выкарыстоўваецца для атрымання тытану 2.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

малахіт, ‑у, М ‑хіце, м.

Мінерал ярка-зялёнага або блакітна-зялёнага колеру, які выкарыстоўваецца для ювелірных і дэкаратыўна-мастацкіх вырабаў або як сыравіна для выплаўкі медзі.

[Ад грэч. malàchē — мальва.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пра́земмінерал, разнавіднасць кварцу светла-зялёнай афарбоўкі’ (ТСБМ). Праз рус. пра́зем ’тс’ (параўн. Крукоўкі, Уплыў, 87) з ням. Prasem ’тс’; крыніцай з’яўляецца лац. prasinus ад грэч. πράσινος ’светла-зялёны, фарбы цыбулі’ (Мацэнаўэр, LF, 14, 81; Фасмер, 3, 353).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)