дзя́дзя, ‑і, м.
Дарослы мужчына (у мове дзяцей). Параўняліся і, чую, дзяўчынка кажа: «Мамка, глянь, які смешны ў дзядзі капялюш». Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кавале́р, ‑а, м.
1. Мужчына, які танцуе з дамай, суправаджае яе на гулянні і пад. [Валя:] Вось дык кавалер! Кінуў дзяўчыну сярод ночы на вуліцы. Крапіва. — Знайдзі хоць ты, Пеця, мне кавалера, калі сам не ўмееш танцаваць, — просіць .. [Дора Змітраўна]. Карпаў. // Хлопец, мужчына, які заляцаецца да дзяўчыны; паклоннік.
2. Малады чалавек; халасты мужчына. У хаце Марты — беспарадак і чад: сыны яе кавалеры — Віктар і Стась — чысцяцца, гладзяцца. Ракітны. Лапко быў яшчэ кавалерам, хоць яму падбіралася пад палавіну пятага дзесятка. Колас.
3. Асоба, узнагароджаная ордэнам. Кавалер ордэна Славы.
[Фр. cabalier, іт. cabaliere.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мімо́за, -ы, мн. -ы, -мо́з, ж.
1. Трапічная расліна сямейства бабовых, асобныя віды якой згортваюць лісцікі пры дотыку да іх.
Не мужчына, а м. (перан.: пра крыўдлівую, сарамлівую асобу).
2. Від паўднёвай акацыі сямейства бабовых з дробнымі жоўтымі кветкамі.
Падараваць мімозы.
|| прым. мімо́завы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
маладажо́н, ‑а, м.
Мужчына, які нядаўна ажаніўся. Сакалоў быў усяго з год як жанаты, і .. сябры па санаторыю .. звалі яго маладажонам. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пагрубе́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Які стаў, зрабіўся грубым, грубейшым. Пагрубелыя рысы. Пагрубелыя рукі.
2. Разм. Які стаў, зрабіўся поўным, паўнейшым. Пагрубелы мужчына.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пяціпудо́вы, ‑ая, ‑ае.
Які мае пяць пудоў вагі. Пяціпудовыя мяхі.. мужчына хапаў так лёгка, нібы гэта былі не мяхі, а падушкі. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мужчы́зна ’мужчына’ (ашм., смарг., воран., трак., шальч., Сл. ПЗБ). Паўкалька з польск. mężczyzna ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
самна́мбул м, ж мед Somnabúle m -n, -n; Schláfwandler m -s, - (мужчына); Schláfwandlerin f -, -nen (жанчына)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
залепята́ць, ‑лепячу, ‑ляпечаш, ‑ляпеча; зак.
Пачаць лепятаць. // Пралепятаць. Стараста, пажылы, злыселы мужчына, лісліва пакланіўся, нешта залепятаў, а калі выпраміўся, дык раптам збялеў. Казлоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сямівяршко́вы, ‑ая, ‑ае.
Памерам у сем вяршкоў. Любіць вельмі ж стары ўспамінаць той час, калі адзін мужчына паднімаў на сані сямівяршковую дзеравяку. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)