в. пару́шыў на́шы ме́жы — враг нару́шил на́ши грани́цы;
◊ язы́к мой — в. мой — посл. язы́к мой — враг мой
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
лака́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Уласцівы толькі пэўнаму месцу; абмежаваны, мясцовы. Лакальныя асаблівасці быту. Лакальныя войны. □ Рэвалюцыйная сітуацыя мела лакальныя тэндэнцыі і не магла вывесці паўстання за межы рыбацкіх раёнаў.У. Калеснік.
2. У жывапісе — асноўны, характэрны для данага прадмета (пра колер, тон). Лакальны колер.
[Лац. localis.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экспатрыя́цыя
(с.-лац. expatriatio, ад лац. ex = з + patria = радзіма)
добраахвотнае або прымусовае высяленне каго-н. за межы радзімы, звязанае звычайна з пазбаўленнем грамадзянства.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
вы́сылкаж.
1.Ábsendung f -, -en, Verséndung f -;
2. (адміністрацыйная) Áusweisung f -, -en; Verbánnung f -, -en; Deportatión f -, -en;
вы́сылка за ме́жы дзяржа́вы Lándesverweisung f -, -en
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Межава́ць ’пракладваць межы’, ’быць сумежным’, ’чаргавацца’ (ТСБМ; малар., Выг. дыс.), докш.межава́цца, тураў.межова́цца ’мець агульную мяжу, суседнічаць’ (Сл. ПЗБ, ТС), укр.межува́ти(ся), рус.межева́ть, ст.-рус.межевати ’тс’, в.-луж.mjezować, чэш. старое mezovati ’гранічыць’, балг.межо̀вам ’працую ў талацэ’. Відаць, старое паўн.-слав. утварэнне з суфіксам ‑ova‑ ад мяжа́ (гл.). Сюды ж межавік ’каморнік’ (Бяльк.), якое з рус.межевик ’тс’.
1. Паставіць у пэўныя рамкі, межы; звузіць чыю‑н. сферу дзейнасці. Размову з Лемяшэвічам [Жураўскі] абмежаваў тым, што спытаў пра жыццё і папрасіў перадаць прывітанне Касцянкам.Шамякін.
2. Вызначыць мяжу, граніцу якога‑н. участка зямлі. // З’явіцца мяжой, граніцай чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разме́раць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Мераючы, вызначыць межы, падзяліць на часткі, згодна велічыні чаго‑н. Пад час землеўпарадкавання каморнікі не вельмі чыста размералі палеткі, пакрыўдзіўшы Лук’янаву вёску ў карысць суседняй.Лужанін.— А мы з вамі, Аляксей Васільевіч, давайце размераем ды вызначым месца пад палі.Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГРАНІ́ЦА ДЗЯРЖА́ЎНАЯ, мяжа дзяржаўная,
лінія, якая вызначае межы дзяржаўнай тэрыторыі. Устанаўліваецца на падставе пагаднення паміж сумежнымі дзяржавамі пры дапамозе дэлімітацыі граніц з наступнай дэмаркацыяй граніц. Граніцы дзяржаўныя марскія аддзяляюць тэрытарыяльныя воды дзяржавы ад адкрытага мора ці ад тэр. вод інш. дзяржаў.