*Прыматкабо́жыцца, прыматкобо́жытысь, -ся ’прымасціцца’ (драг., Нар. лекс.; Сл. Брэс.), прымоткобо́жытысь ’тс’ (Клім.). Дзеяслоўная лексікалізацыя словазлучэння пры Матцы (Маці) Бо́жай з першапачатковым значэннем ’(прымасціцца, уладкавацца) каля абраза (Божай Маці)’. Лакальная заходне-палеска-пабужская ізалекса, параўн. укр. приматкобо́житися ’падлабуніцца, прылашчыцца, падмазацца; уладкавацца, прымасціцца’. Паводле ЕСУМ (4, 573), ад частага паўтарэння польск. Matko Boża ’Божая Маці’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мату́ля 1 (ласк.) ’маці’, мату́лечка, мату́лька ’мамачка’, ’пападдзя’ (ТСБМ, Нас., Яруш., ТС, КЭС, лаг.; гродз., горац., КЭС), светлаг. мату́ліца (лаянк.), ’маці’ (Мат. Гом.), матуля ’хрышчоная маці’ (Сцяц., Сцяшк. Сл., Сл. ПЗБ). Рус. смал., маск. матуля, мату́лечка ’мамачка’, польск. matula. Прасл. паўн. matulʼa. Да маці (гл.). Аб суфіксе ‑ulʼa гл. Слаўскі, SP, 1, 110–111; Сцяцко, Афікс. наз., 173.
Мату́ля 2 (ласк.) ’дзіцятка’ (Нас.). Утворана ад матаць (гл.) пры дапамозе суфікса ‑ulʼa (matulʼа спачатку азначала ’нешта заматанае, спавітае’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
wujostwo
н. брат маці з жонкай
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
азірну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.
1. Павярнуўшыся, паглядзець назад, аглянуцца.
Маці азірнулася і ўбачыла мяне.
2. Паглядзець вакол сябе, агледзецца.
А. навокал.
|| незак. азіра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
разво́д¹, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.
1. гл. развесці¹, развесціся¹.
2. Скасаванне шлюбу.
Бацька і маці ў разводзе.
Падаць на р.
Даць р.
|| прым. разво́дны, -ая, -ае.
Разводная справа.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Múttergottes
f - рэл. Ма́ці Бо́жая, Багаро́дзіца, Мадо́нна
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Stíllgeld
n -es грашо́вая дапамо́га ма́ці-кармі́цельцы
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
всоса́ть сов. усмакта́ць, увасса́ць;
◊
всоса́ть с молоко́м ма́тери усмакта́ць з малако́м ма́ці;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Ма́ця ’матка’ (Пан. дыс.). Да ма́ці 1 (гл.). Нязвыкласць канчатка ‑і ў наз. ж. р. прывяла да мены яго на ‑я, таму што форма маці разумелася ва ўшацкіх гаворках як Р. скл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
virgin1 [ˈvɜ:dʒɪn] n. цнатлі́вая;
the Virgin Mary, the Blessed/Holy Virgin Ма́ці Бо́жая, Дзе́ва Мары́я
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)