Лабагрэ́йка ’жняярка з ручным скідваннем’ (КТС, БРС). Да лоб1 і грэць з рус.лобогре́йка/чубогре́йка (Даль). Параўн. таксама ўкр.лобогрійка ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лабу́к1 ’карова без рагоў’ (віл., швянч., Сл. паўн.-зах.). Да лоб1 (гл.). Аб суфіксе ‑ук гл. Сцяцко (Афікс. наз., 178). Параўн. таксама лаба́н2.
Лабу́к2 ’страха над ганкам’ (віл., Сл. паўн.-зах.). З клабук ’шапка, капялюш, брыль’ (ужо ст.-бел.клобукъ, ст.-польск.kłobuk ’капялюш, шалом’) з адпадзеннем к‑.
Лабу́к3 ’нехлямяжы чалавек’ (Сл. паўн.-зах.). Відавочна, да лоб1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
змо́ршчвацьнесов.
1. (лоб, брови) мо́рщить, смо́рщивать;
2. смо́рщивать;
1, 2 см. змо́ршчыць 1, 2
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
забры́ць, ‑брыю, ‑брыеш, ‑брые; зак., каго.
Уст. Прызнаць годным да вайсковай службы; забраць у салдаты.
•••
Забрыць лобкаму — тое, што і забрыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
архаі́зм
(гр. archaismos)
1) лінгв. слова, якое выйшла з актыўнага ўжытку, напр. перст (палец), чало (лоб);
2) застарэлая з’ява, перажытак мінулага.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
памо́ршчыць, ‑шчу, ‑шыш, ‑шчыць; зак., што.
Наморшчыць, зморшчыць. Вайтовіч хвілінку памаўчаў, паморшчыў лоб і адказаў на просьбу: — Праз месяц які можна наведацца.Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
На́лаб ’да дна’ (круп., Полымя, 1980, 8, 254), ’набгом, адразу, у адзін прыём’ (навагр., Нар. сл.; Юрч. Фраз.), на́лба ’нагнуўшы вядро, збанок (піць)’ (пухав., Бел. дыял.; Сцяшк. Сл.), налбом ’нагбом’ (Сл. ПЗБ), рус.на́лоб выпить ’выпіць да дна, поўнасцю, закінуўшы пры гэтым галаву’ (Даль), налобо́к ’поўнасцю, да канца (выпіць)’ (СРНГ). Тлумачэнне Даля дае кірунак этымалагізацыі — да лоб (нагнуўшы пасудзіну на лоб) у выніку сцяжэння — налаб, або на лба > на́лба.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лаба́сіна ’лоб’ (Нар. лекс.), да лобі. Утворана пры дапамозе экспрэсіўнага суф. ‑ас (параўн. Сцяцко, Афікс. наз., 195), пашыранага ‑ін‑сі. Параўн. укр.лобас ’з вялікім ілбом’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
rúnzeln
vt
1. мо́ршчыць;
die Stirn ~ мо́ршчыць лоб, хму́рыцца
2. ~, sich
змо́ршчвацца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
тро́шку, прысл.
Разм. Тое, што і троху. Раптам з елкі шышка — стук! А за ёй другая — Смольная, тугая — Шлоп! Каб трошку, дык у лоб.Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)