улупі́ць, улуплю, улупіш, улупіць; зак., чым, па кім-чым, каму.

Разм. Ударыць, агрэць. Рыбак раптам аж скалануўся ад рэальнасць свайго жадання кінуцца туды, выхапіць лейцы і ўлупіць па кані — можа б і вырваўся. Быкаў. [Чумак] пацягнуў носам паветра, чмыхнуў і з такой ярасцю ўлупіў сякерай, што буйныя, малінавага колеру трэскі .. паляцелі за будан. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абды́мкі мн Umármung f -, -en;

кі́нуцца ў абды́мкі каму-н sich j-m in die Árme wérfen*;

сустрэ́ць з шыро́кімі абды́мкамі mit óffenen Ármen empfángen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Kníefall

m -(e)s, -fälle кле́нчанне; зямны́ пакло́н

éinen Kníefall tun* — кі́нуцца на кале́ні, пака́яцца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Мкаць ’кранацца, скакаць з месца’, ’імчаць’, ’кінуцца, схапіць разам’ (Нас., Гарэц., Др.-Падб.), мкну́цца ’праціскацца’, ’імчацца з месца’, ’ударыцца’, ’лезці, чапляцца’, ’сунуцца, плюхнуцца наперад’ (Нас., Гарэц.), ’рухацца’ (Яруш.), мкнуць ’пацягнуць, ударыць дубцом’, ’кінуцца бегчы’ (Нас.). Укр. за‑мкну́ти, рус. ‑мкнуть, ‑мыка́ть, мчать, ст.-рус. промъкнути ся, польск. mknąć, чэш. mknouti, славац. mknúť, славен. mekníti, серб.-харв. ма̀кнути, балг. мъ́кна, ст.-слав. мъкнѫти сѧ, мъчати, промъкнѫти сѧ. Прасл. mъk‑/myk‑, роднаснымі да якіх з’яўляюцца літ. mùkti, лат. mukt ’вызваляцца, уцякаць, адлучыцца’, літ. maũkti ’цягнуць’, ’спускаць петлі’, ст.-інд. muñc̣áti, mucáti ’вызваляе’, múktiṣ ’вызваленне’, авест. framuxti‑ ’развязванне, збаўленне’, — і.-е. *meik‑/*meig‑ (гл. міг) (Фасмер, 2, 631; Бязлай, 2, 176; Брукнер, 339); у Махэка₂ (384–385) падаецца і.-е. форма, як *(s)muk — (рухапераймальнае).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шара́хнуться

1. (броситься в сторону) разг. шара́хнуцца, кі́нуцца;

2. (стукнуться обо что-л.) прост. сту́кнуцца;

2. (стукнуться обо что-л.) прост. сту́кнуцца, тра́хнуцца, шара́хнуцца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

бу́хнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак. і аднакр.

Разм. Грузна з шумам упасці; грымнуцца, кінуцца. Раздзеўшыся, Косця бухнуўся, як нежывы, у пасцель, але заснуць не мог. Адамчык. Маці, як стаяла, каменем бухнулася ў ногі [жаўнеру]. Якімовіч. З гнязда пад дахам птушаня малое, Няўседлівае, выйшла на карніз, Слабыя крылы. Ледзьве ўзняло іх, І — от прыгода! — бухнулася ўніз. Калачынскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

asunder

[əˈsʌndər]

adv.

1) па-ро́знаму; асо́бна; у ро́зныя бакі́

to rush asunder — кі́нуцца ў ро́зныя бакі́

2) надво́е; на кава́лкі, на ча́сткі

•

- split asunder

- tear asunder

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Трэнта́цца ‘бадзяцца без справы (цэлы дзень)’ (Нас.). Імітатыў з экспрэсіўнай назалізацыяй, параўн. чэш. trtat, trtonit ‘хадзіць дробнымі крокамі’. Махэк₂ (654) далучае сюды і балг. тъ́ртя да бя́гам ‘кінуцца наўцёкі’, параўн. търто́тя се ‘валачыцца’ і пад. Параўн. таксама няяснага паходжання ід. trenclen ‘марнатравіць, марна траціць, мантачыць’ (Астравух, Ідыш-бел. сл.). Гл. і трэндаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

bolt​1 [bəʊlt] n.

1. за́саўка;

behind bolt and bar пад замко́м, за кра́тамі

2. болт, шво́ран

3. страла́

4. мала́нка

5. суво́й, руло́н (тканіны, шпалераў)

6. уцёкі

♦

a bolt from the blue нечака́насць;

make a bolt for кі́нуцца наўцёкі, уцячы́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Лупа́ціць ’бегчы (вельмі хутка знікаць)’ (браг., Мат. Гом.). Укр. лопоті́ти ’тупаць, бежучы’. У выніку кантамінацыі лупі́ць і лапаце́ць (гл.). Параўн. чэш. lupotat — аб дажджы. Адносна таго ж значэння лупі́ць параўн. рус. валаг. лупи́ть ’хутка ісці, бегчы’, серб.-харв. лу̏пити ’кінуцца, пабегчы’, балг. лу́пя ’тс’, ’хутка пабегчы’ (БЕР, 3, 521), бел. лупяну́ць ’рушыць у дарогу’ (Яруш.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)