Вадзі́цца ’пры змаганні цягацца’ (лаг., КЭС). Зваротная форма ад вадзі́ць з семантычным зрухам ’знацца з кім-небудзь, быць звязаным з кім-небудзь’ > ’змагацца пры барацьбе, цягацца, ухапіўшыся адзін за аднаго’; параўн. польск. wodzić się ’б’ючыся, перацягваць адзін другога з месца на месца’.
Ва́дзіцца ’сварыцца’ (Гарэц.; лаг., КЭС; докш., Янк. Мат.). Гл. ва́дзіць 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
чыстаплю́й, ‑я, м.
Разм. пагард. Чалавек, які не любіць чорнай працы, грэбуе ёю. // перан. Чалавек, які абмінае заганы жыцця, не імкнецца змагацца з імі. Да апошняга моманту.. [Гукан] спадзяваўся, што тую віну (ён не лічыў яе такой цяжкай, як лічыць чыстаплюй Тарасаў) можна будзе ў нейкай меры ўраўнаважыць сваімі заслугамі, ваеннымі, пасляваеннымі. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спо́рить несов.
1. спрача́цца; см. поспо́рить 1;
2. (состязаться) змага́цца;
3. (заключать пари) ісці́ ў закла́д, заклада́цца;
◊
о вку́сах не спо́рят аб гу́стах не спрача́юцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
contention [kənˈtenʃən] n. fml
1. сва́рка, зва́дка, разла́д; рознагало́ссе; спрэ́чка, пярэ́чанне
2. пункт по́гляду/гле́джання, сцве́рджанне (у спрэчцы)
3. спабо́рніцтва
♦
be in contention for smth. змага́цца за што-н.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
спекуля́цыя I ж., прям., перен. спекуля́ция;
змага́цца са ~цыяй — боро́ться со спекуля́цией;
с. на до́брых пачу́ццях — спекуля́ция на до́брых чу́вствах
спекуля́цыя II ж., книжн. спекуля́ция;
псеўданавуко́выя ~цыі — псевдонау́чные спекуля́ции
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
bekämpfen
vt змага́цца, ве́сці змага́нне (з кім-н, чым-н.); вайск. перамагчы́, падаві́ць
Híndernisse ~ — пераадо́льваць перашко́ды
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
стра́снасць, ‑і, ж.
Уласцівасць страснага. Лірыка Петруся Броўкі ваенных гадоў была напоўнена вялікім пачуццём, страснасцю, гневам і болем. Звонак. Тут Генка з нечаканай для мяне страснасцю пачаў гаварыць, што за свабоду трэба змагацца. Рамановіч. Загорскі ачуняў. Зажылі раны. І жонка стрымала слова: перастала і заглядаць у малельню, усю страснасць перанесла на мужа, на яго аднаго. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
pasować się
I незак. іран. na kogo
абвяшчаць, лічыць сябе кім
II незак. уст.
змагацца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
паві́нен в знач. сказ. до́лжен; обя́зан;
паві́нна быць так — должно́ быть так;
мы паві́нны змага́цца за мір — мы должны́ (обя́заны) боро́ться за мир;
◊ што ві́нен, адда́ць п. — посл. долг платежо́м кра́сен
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
змата́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Звіцца ў клубок, маток пры намотванні.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Размотваючыся, зняцца з чаго‑н. Ніткі змагаліся з клубка.
3. Разм. фам. Спешна знікнуць, пакінуць якое‑н. месца. — Брыгада здала вёску без бою, і .. наогул, як я разумею Шуста, яна ўжо памагала пяты, каб хутчэй змагацца адгэтуль. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)