каламу́ць, -і, ж.
1. Дробныя часцінкі ў вадкасці, якія не раствараюцца і робяць яе непразрыстай і мутнай.
2. перан. Адсутнасць яснасці ў думках, разуменні.
К. у галаве.
К. на душы.
3. перан., чаго або якая. Імгла, непраглядная заслона.
Белая к. завірухі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
клу́нак, -нка, мн. -нкі, -нкаў і клу́мак, -мка, мн. -мкі, -мкаў, м.
Дробныя рэчы, звязаныя хусткай, абрусам, кавалкам матэрыі або складзеныя ў торбу.
Пагрузіць клункі на калёсы.
|| памянш. клу́начак, -чка, мн. -чкі, -чкаў і клу́мачак, -чка, мн. -чкі, -чкаў, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аксесуа́ры
(фр. accessoires, ад лац. accessorium = дабаўленне)
1) тэатр. дробныя рэчы, прадметы сцэнічнага абсталявання;
2) перан. прыватнасці, другарадныя дэталі (у жывапісе, скульптуры, літаратуры);
3) дробныя прыналежнасці чаго-н. (напр. а. дамскага туалету).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ла́вы Быстрыны або дробныя перапады вады (Макс. 357).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
шлакаві́к, ‑а, м.
Спец. Спецыяльная камера ў ніжняй частцы мартэнаўскай печы, куды пры плаўцы руды збіраецца пыл і дробныя часцінкі шлаку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Крап ’дробныя плямкі другога колеру’ (ТСБМ). Гл. крапаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мікраме́ры
(ад мікра- + гр. meros = частка)
дробныя бластамеры (параўн. макрамеры).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
губля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца; незак.
1. Прападаць, знікаць.
Дробныя рэчы часта губляюцца.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Рабіцца непрыметным, нябачным.
Сцежка гублялася ў бярэзніку.
3. перан. Траціць самавалоданне, хвалявацца.
Ён не губляўся ні пры якіх абставінах.
|| зак. згубі́цца, згублю́ся, згу́бішся, згу́біцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бі́сер, -у, м., зб.
Дробныя шкляныя або металічныя каляровыя пацеркі, якія ўжыв. для расшыўкі адзення або для рукадзелля.
Вышываць бісерам.
◊
Сыпаць бісер перад свіннямі — дарэмна гаварыць аб чым-н. ці даказваць што-н. невуку.
|| прым. бі́серны, -ая, -ае.
Б. почырк (перан.: вельмі дробны).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Прадзе́л ’дробныя грачаныя крупы’, ’прамежак паміж зубамі’ (іўеў., Сл. ПЗБ). З рус. пробел ’дробныя грачаныя крупы’, ’адтуліна, праём’, ’прабор ў валасах’ і г. д. < проделывать //проделать < делать < прасл. *delati. Параўн. у спец. значэнні проделывать крупу ’малоць, драць крупы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)