1) перавага, дадатковае права, якога не маюць іншыя;
2) грамата, якая ў 14—17 ст. выдавалася асобам, класам, гарадам на выключныя правы ў карыстанні чым-н.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
пара́дны
Iв разн. знач. пара́дный;
~нае шэ́сце — пара́дное ше́ствие;
~ная фо́рма — пара́дная фо́рма;
п. вы́гляд — пара́дный вид
II: п. за́пісист. поря́дная за́пись;
~ная гра́мата — ист. поря́дная гра́мота
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
басма́
(цюрк. basma)
1) пласцінка з партрэтам хана, якая ў час татара-мангольскага нашэсця выдавалася як вярыцельная грамата;
2) тонкія лісты з золата, серабра або медзі з выціснутымі малюнкамі, якія даўней выкарыстоўваліся як упрыгожанні.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Прывіле́я ’выключнае права, якім карыстаецца хто-небудзь у адрозненне ад іншых’ (Бяльк., ТСБМ), прывіле́й ’права ўвогуле, якое засноўваецца на пісьмовым дакуменце; прывілея’ (Нас., Гарэц., Ласт., Байк. і Некр., Др.-Падб.). Працягвае ст.-бел.привилеи (Грамата Вітаўта 1388 г.), привилей, прывилей, привелей, привилий, привилье, прывилье ’ўрадавы ўказ, прывілея’ (з 1434 г.), якое са ст.-польск.przywilej (1393 г.) < лац.prīvilēgium (Булыка, Лекс. запазыч., 57). Таксама з польскай і іншыя ўсходнеславянскія формы: рус.смал.приви́лье ’павяленне, указ; прывілея’, укр.привіле́й, привиле́й ’прывілея’ (Фасмер, 3, 363; ЕСУМ, 4, 569; Банькоўскі, 2, 954).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Akkreditív
n -(e)s, -e
1) фін. акрэдытыў
únbestätigtes ~ — непацве́рджаны акрэдытыў
übertrágbares ~ — перавадны́ акрэдытыў
Resérveakkreditiv — [-v-] n рэзерво́вы крэдытыў
2) дып. даве́рная гра́мата
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
дакуме́нт
(лац. documentum = доказ, сведчанне)
1) дзелавая папера, якая пацвярджае права на што-н., служыць доказам чаго-н.;
2) пасведчанне асобы (пашпарт і інш.);
3) пісьмовы акт, твор, грамата, малюнак, здымак, які мае значэнне гістарычнага сведчання (архіўныя дакументы).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ГАНДЛЁВЫ СТАТУ́Т 1653,
закон, які рэгламентаваў нормы гандл. права ў Расіі. Прыняты ў інтарэсах і па ініцыятыве рас. купецтва. Увёў у рас. дзяржаве адзіную гандл. пошліну (рублёвую), адмяніў шэраг падарожных пошлін, павялічыў памер пошліны з замежных купцоў. На яго аснове была складзена Статутная грамата 1654, якая забараняла спагнанне падарожных пошлін ва ўладаннях свецкіх і духоўных феадалаў. Палажэнні статута атрымалі далейшае развіццё ў Новагандлёвым статуце 1667. Разам з апошнім Гандлёвы статут дзейнічаў да сярэдзіны 1750-х г. Заменены Мытным статутам 1755.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
дыпло́м, ‑а, м.
1. Дакумент аб заканчэнні вышэйшай або сярэдняй спецыяльнай навучальнай установы, а таксама аб прысуджэнні вучонай ступені ці прысваенні ганаровага звання. Універсітэцкі дыплом. Дыплом кандыдата філалагічных навук. Дыплом старшага навуковага супрацоўніка.
2. Пасведчанне, грамата, якія прысуджаюцца за якія‑н. дасягненні, поспехі і пад. Дыплом конкурсу піяністаў. □ Калгас быў удзельнікам Усесаюзнай сельскагаспадарчай выстаўкі і атрымаў дыплом другой ступені.Жычка.
3.Разм. Работа, даследаванне, праект, якія выконваюцца пры заканчэнні вышэйшай або сярэдняй спецыяльнай навучальнай установы; дыпломная работа.
•••
Дыплом з адзнакай — дыплом спецыяліста, які закончыў вышэйшую навучальную ўстанову з выдатнымі адзнакамі.
[Фр. diplôme з грэч.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акрэдыты́ў
(фр. accréditif, ад лац. accreditivus = вярыцельны)
1) дакумент на права атрымання кім-н. пэўнай сумы грошай у ашчадным банку;
2) від банкаўскага рахунка, паводле якога ажыццяўляюцца безнаяўныя разлікі;
3) вярыцельная грамата, якая пацвярджае паўнамоцтвы дыпламатычнага прадстаўніка пры ўрадзе іншай дзяржавы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
дакуме́нт
(лац. dicumentum = доказ, сведчанне)
1) дзелавая папера, якая пацвярджае права на што-н., служаць доказам чаго-н. (напр. д. аб адукацыі, праязны д.);
2) пасведчанне асобы (пашпарт і інш.);
3) пісьмовы акт, твор, грамата, малюнак, здымак, якія маюць значэнне гістарычнага сведчання (напр. архіўныя дакументы).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)