пласт, -а́, М -сце́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Шчыльны, плоскі слой чаго-н.

Верхнія пласты глебы.

Пласты каштоўных выкапняў.

2. перан. Аднародная ў якіх-н. адносінах маса як частка чаго-н. (кніжн.).

Пласты насельніцтва.

Лексічны п.

◊

Ляжаць як пласт або пластом (разм.) — нерухома, не маючы сіл падняцца.

|| прым. пластавы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.; спец.).

Пластавая горная парода.

П. вугаль.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

энергеты́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Звязаны з энергетыкай, з атрыманнем і выкарыстаннем энергіі. Энергетычныя крыніцы. Энергетычныя рэсурсы. // Прызначаны для атрымання якой‑н. энергіі. Энергетычнае паліва. Энергетычны вугаль.

2. Які мае адносіны да энергіі (у 1 знач.). Энергетычная база сельскай гаспадаркі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

карбана́да

(ісп. carbonado = абвуглены, ад лац. carbo = вугаль)

тонказярністая, часам порыстая разнавіднасць алмазу, шырока выкарыстоўваецца ў тэхніцы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

каўстабіялі́ты

(ад гр. kaustos = гаручы + біяліты)

гаручыя выкапнёвыя горныя пароды арганічнага паходжання (вугаль, гаручыя сланцы, нафта, торф).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

распа́лка, ‑і, ДМ ‑лцы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. распальваць — распаліць (у 1 знач.).

2. Тое, чым распальваюць дровы, торф, вугаль і пад. [Слабодчыкаў] перакінуў з рукі ў руку сякеру і рашуча ступіў да сухой елкі. — Памагу вам. Добрая распалка будзе. Порах. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

амана́л

[ад ам(оній) + ал(юміній)]

выбуховае рэчыва, у склад якога ўваходзяць амоніевая салетра, алюміній, вугаль, парафін; выкарыстоўваецца ў ваеннай і горнай справе.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

антрако́з

(гр. anthraks, -akos = вугаль)

прафесійнае захворванне лёгкіх (гл. пнеўмаканіёзы), якое развіваецца ў выніку працяглага ўдыхання вугальнага пылу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

карбале́н

(ад лац. carbo = вугаль)

лекавы прэпарат, які выкарыстоўваецца як сродак, які садзейнічае адсорбцыі, пры метэарызме і дыспепсіі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

карбана́д

(фр. carbonnade < іт. carbonata, ад лац. carbo = вугаль)

філе маладой свініны, запечанае з часнаком і мускатным арэхам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

карбані́т

(ад лац. carbo, -onis = вугаль)

выбуховае рэчыва, якое складаецца з нітрагліцэрыны, аржаной мукі і салетры, слабы дынаміт.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)