І́рад ’мучыцель, кат’ (ТСБМ), и́род ’вораг, бязбожны чалавек; скупы, скнара; няверны, яўрэй’ (Нас.), и́родка ’бязбожная жанчына’ (Нас.), и́рода ’яўрэй’ (Мядзв.). Рус. и́род ’мучыцель, кат’, дыял. ’скупы’, укр. і́род ’бязлітасны, жорсткі чалавек, кат’, и́род ’ліхадзей, чорт’ (Грынч.). Ад імені цара Іудзеі Ірада (грэч. Ηρώδης), які паказваецца ў Евангеллі жорсткім, бязлітасным чалавекам (Фасмер, 2, 139; Шанскі, 2, I, 114).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
эвакуа́цыя
(п.-лац. evacuatio = апаражненне)
вываз насельніцтва, устаноў, прадпрыемстваў, маёмасці з мясцовасці, якую можа захапіць вораг або якой пагражае стыхійнае бедства, а таксама вываз раненых, хворых і матэрыяльных каштоўнасцей з месца баёў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
недоброжела́тель нядобразычлі́вец, -лі́ўца м.; непрыхі́льнік, -ка м.; не́прыяцель, -ля м.; зло́снік, -ка м., зласлі́вец, -лі́ўца м.; (враг) во́раг, -га м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
недоброжела́тельница ж. нядобразычлі́віца, -цы ж.; непрыхі́льніца, -цы ж.; не́прыяцелька, -кі ж.; зло́сніца, -цы ж., зласлі́віца, -цы ж.; во́раг, -га м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
ліхадзе́й, ‑я, м.
Той, хто чыніць ліха, зло, бяду, гора; вораг. [Карп:] — Эх, дзеці, каб вы ведалі, як я рады, што ўсе мы тут, усе ваюем супроціў ліхадзеяў. Шамякін. Спяшаўся Даніла, бо вось-вось на конях могуць наляцець ліхадзеі з шаблямі. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ánrücken
1.
vt падсо́ўваць; падво́дзіць
2.
vi (s) набліжа́цца, насо́ўвацца
der Feind rückt an — во́раг наступа́е [набліжа́ецца]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
заця́ты
1. упо́рный; насто́йчивый; (беспощадный — ещё) лю́тый;
~тая барацьба́ — упо́рная борьба́;
з. чалаве́к — упо́рный (насто́йчивый) челове́к;
з. во́раг — лю́тый враг;
2. затаённый
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
адабра́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад адабраць 1.
2. у знач. наз. адабра́нае, ‑ага, н. Тое, што сілай узята, забрана ў каго‑н. Сваю рэзідэнцыю Зюмель Абставіў, як кажуць, на яць, Каб вораг дрыжаў і не думаў Назад адабранае ўзяць. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
arch-
pref.
1) гало́ўны, ста́ршы
archenemy — гало́ўны во́раг
2) заўзя́ты, страшэ́нны, ве́льмі вялі́кі
arch-liar — страшэ́нны маню́ка
archconservative — ве́льмі кансэрваты́ўны, рэакцы́йны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
enemy
[ˈenəmi]
1.
n., pl. -mies
во́раг -а m.; не́прыяцель -я m.; супраці́ўнік -а m.
2.
adj.
1) во́рагаў
2) варо́жы, супраці́ўны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)