◎ Прычу́йванне ’здольнасць добра чуць звера’ (Інстр. 2, Мат. Гом.). Рус.паўд.причувать, причуять ’адчуваць, успрымаць нюхам (пра сабаку)’. Да чуяць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
любі́ць, люблю́, лю́біш, лю́біць; незак.
1.каго-што. Адчуваць любоў (у 1 знач.) да каго-, чаго-н.
Л. радзіму.
Л. родную мову.
Л. маці.
Дзе не любяць — не гасці, а дзе любяць — не часці (прыказка).
2.што і з інф. Мець цягу, быць схільным да чаго-н.
Л. музыку.
Л. добры харч.
Каса любіць брусок і сала кусок (прыказка). Л. збіраць грыбы.
3.з дадан. Быць задаволеным чым-н., адчуваць задавальненне ад чаго-н.
Бацька не любіць, калі яму пярэчаць.
4.што. Мець патрэбу ў якіх-н. умовах для існавання, росту і пад.
Елка любіць цень.
Расліны любяць святло.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
га́дзіццаразм.
1. (адчуваць агіду) sich ékeln, Ábscheu empfínden*;
2. (псавацца) sich schmútzig máchen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
штодзёншчына, ‑ы, ж.
Разм. Тое, што і штодзённасць (у 2 знач.). Саламон пачаў адчуваць, што адукацыя вельмі патрэбны інструмент для яго новай працы. Усё звязвалася з непасрэднай практыкай штодзёншчыны.Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
scent2[sent]v.
1.адчува́ць пах, чуць ню́хам; ню́хаць;
scent spring in the airадчува́ць пах вясны́ ў паве́тры
2. зню́хваць, праню́хваць;
scent treachery западо́зрыць здра́ду;
scent dangerадчува́ць небяспе́ку
3. душы́ць, надушы́ць;
a handkerchief scented with lavender насо́ўка з па́хам лава́нды
4. напаўня́ць па́хам/во́дарам;
The roses scented the whole garden. Увесь сад быў напоўнены водарам ружаў.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
2.чаго. Не пераносіць чаго-н., адмоўна рэагаваць на што-н.
Расліны б. марозу.
3. (з адмоўем) у знач.пабочн. сл. Будзь упэўнены.
Не бойся, я вярнуся жывы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
любі́ць, люблю, любіш, любіць; незак., каго-што.
1.Адчуваць глыбокую адданасць, прыхільнасць да каго‑, чаго‑н., быць адданым каму‑, чаму‑н. Любіць радзіму. Любіць сваіх дзяцей. □ Люблю цябе, край волатаў.Бядуля.А харошы ўсё ж бацька... Трошкі пабойваўся яго Міколка, а любіў яшчэ болей.Лынькоў.//Адчуваць сімпатыю, павагу да каго‑н. У нас усе Ладымера Стальмаховіча любяць і шануюць.Чорны.У атрадзе ўсе .. [Валю] ведалі і любілі.Якімовіч.
2.Адчуваць сардэчную прыхільнасць да асобы другога полу; кахаць. [Марыля:] — Люблю я Рыгора, ён верны мне, Чакаць яго буду да смерці...А. Александровіч.
3. Мець цягу, цікавасць да чаго‑н. Любіць музыку. □ Змалку прывучыў .. [Сёмку] бацька хадзіць каля зямлі, любіць яе і даглядаць.Гартны.//Адчуваць задавальненне ад сузірання, адчування чаго‑н. Між іншым, Я сам люблю прыход вясны — Малочнае цвіценне вішань, І спеў драздоў, і шум лясны.Панчанка.// і зінф. Быць схільным да чаго‑н., аддаваць перавагу чаму‑н. [Ярохін] быў здаровы чалавек і, як усе здаровыя, любіў добра паесці.Шамякін.Нашы старыя людзі любяць пагаварыць!Чорны.//здадан.сказам. Быць задаволеным чым‑н., адчуваць задавальненне ад чаго‑н. Дзед любіць, калі яго хто доўга слухае.Лынькоў.
4. Патрабаваць якіх‑н. умоў як найбольш спрыяльных для існавання, росту і пад. [Лістоўніца] любіць чорную камяністую глебу.Маўр.[Вера:] — Куліку і балота родны дом. На полі яму не жыць. А жаўрук раздолле любіць.Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)