АЛІГАПСО́НІЯ

(ад аліга... + грэч. opsōnia закупка прадуктаў харчавання),

тып рыначнай структуры, у якой у адрозненне ад алігаполіі замест абмежаванай колькасці вытворцаў-прадаўцоў дзейнічае абмежаваная колькасць буйных кампаній-пакупнікоў.

т. 1, с. 254

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АМІЛО́ЗА,

лінейны поліцукрыд, малекулы якога пабудаваны з астаткаў глюкозы. Уваходзіць у састаў крухмалу; у адрозненне ад другога кампанента крухмалу — амілапекціну ў водным асяроддзі афарбоўваецца ёдам у сіні колер.

т. 1, с. 317

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГІДАТАФІ́ТЫ

[ад грэч. hydōr (hydatos) вада + ...фіт(ы)],

водныя расліны, якія цалкам ці большай сваёй часткай (у адрозненне ад гідрафітаў) апушчаны ў ваду (напр., белы гарлачык, раска, аладэя).

т. 5, с. 220

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

дыферэнцы́раваць

(ад лац. differentia = розніца, адрозненне)

1) размяжоўваць, вылучаць разнародныя элементы;

2) мат. знаходзіць дыферэнцыял.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

прастамо́ўе, ‑я, н.

1. Простая, размоўная мова (у адрозненне ад кніжнай, літаратурнай як больш дакладнай, правільнай).

2. Словы і граматычныя формы, уласцівыя вуснай народнай мове, якія выкарыстоўваюцца ў літаратурнай мове як стылістычны сродак для надання мове жартаўлівага, іранічнага, грубаватата і пад. адцення.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

да́ма, -ы, мн. -ы, дам, ж.

1. Жанчына, якая належыць да багатага асяроддзя ці інтэлігенцыі.

Свецкая д.

2. Замужняя жанчына ў адрозненне ад дзяўчыны.

3. Жанчына, якая танцуе ў пары з кавалерам.

Кавалеры запрашаюць дам.

4. Ігральная карта з відарысам жанчыны.

Чырвовая д.

|| ласк. і фам. да́мачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

|| прым. да́мскі, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тэкст, -у, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

1. Надрукаванае ці напісанае звязанае маўленне, якое можна ўзнавіць.

Т. апавядання.

2. Асноўны матэрыял якога-н. твора, дакумента і пад. ў адрозненне ад заўваг, каментарыяў ілюстрацый да яго.

Зноскі занялі больш месца, чым сам т.

3. Словы, на якія напісана музыка.

Т. песні.

4. Шрыфт буйнога памеру — каля 8 мм (спец.).

|| прым. тэ́кставы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ро́зніца 1, розьніца ’непадабенства, адрозненне ў чым-небудзь’, ’велічыня, сума, якая з’яўляецца рознасцю паміж дзвюма велічынямі, сумамі’ (ТСБМ, Гарэц., Нас., Бяльк., Касп., Байк. і Некр., ТС). Укр. різни́ця, рус. ра́зница (ц.-славянізм), польск. różnica ’адрозненне’, чэш. různice ’разлад, спрэчка’, ст.-польск. różnica ’тс’, ст.-рус. розница ’спрэчка, нязгода’ (XVII ст.). Да розны (гл.).

Ро́зніца 2 ’продаж паштучна або невялікімі колькаснаму (ТСБМ). З рус. розница ’тс’ < ст.-рус. розница ’тс’ (1407 г.). Сюды ж рознічны ’звязаны з гандлем у розніцу’ (ТСБМ). Параўн. ураздроб (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ДЖЭМ

(англ. jam),

харчовы прадукт, плады ці ягады, згатаваныя ў цукровым сіропе. У адрозненне ад варэння Дж. мае сіроп жэлепадобнай кансістэнцыі і можа працяглы час захоўвацца пры пакаёвай т-ры.

т. 6, с. 97

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

анты́ква

(лац. antiquus = старадаўні)

друкарскі лацінскі шрыфт з закругленымі формамі, у адрозненне ад вуглаватага гатычнага шрыфту.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)