Прыбор для вымярэння тэмпературы ў пэўных адзінках (градусах). [Наталля:] Пакажыце вашу тэмпературу. (Глядзіць на тэрмометр). Усё ў парадку. Я думала, ці можна вас адпраўляць.Крапіва.//перан. Пра тое, што вымярае, паказвае змены ў сферах грамадскага жыцця. [Фрэйда:] — Вялікі гонар быць на чырвонай дошцы. Вялікая ганьба — на чорнай. Чырвона-чорная дошка як бы тэрмометр нашай працы.Бядуля.
•••
Ставіць тэрмометргл. ставіць.
[Ад грэч. thermē — цяпло, гарачыня і merteō — вымяраю.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узды́м, ‑у, м.
1.Дзеяннепаводлезнач.дзеясл. уздымаць — узняць і уздымацца — узняцца.
2. Рост, развіццё чаго‑н. Прамысловы ўздым. Гаспадарчы ўздым.
3. Натхненне, прыліў энергіі. Творчы ўздым. Працоўны ўздым. □ Андрэй доўга не можа супакоіцца, ён адчувае вялікі душэўны ўздым.Хромчанка.
4. Участак дарогі, які падымаецца ўверх. [Люся], маленькая, з цёмна-русявымі завіткамі, .. ішла па роўным схіле камяністага ўзгорка, на ўздым.Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хату́ль, ‑я, м.
Разм.Вялікі клунак рэчаў, звязаных у хустку, посцілку і пад., які звычайна носяць за спінай. Праз гадзіну ўся Старыца — на фурманках і пешкі, з хатулямі, кошыкамі, скрынкамі, гонячы перад сабой жывёлу, — рушыла ў лес.Хадкевіч.Васіль з хатулём за плячыма і чамаданам у руцэ ідзе паволі, не спяшаючыся.Кавалёў./увобразнымужыв.Зямля наша пагарбела — Магіл хатулі За плячыма...Барадулін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шлёпацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Разм.
1. Гучна, з пляскам, шумам стукацца, біцца аб што‑н. Вялікі саган з капустай быў абхоплены полымем. Вар у ім.. шлёпаўся.Бядуля.
2. Шумна, з глухім гукам падаць; плюхацца. Адна качка хіснулася, нырае ўніз, няёмка махае аслабелымі кры[ла]мі і, апісаўшы дугу, раптам шлёпаецца ў ваду.Колас.Часта і густа шлёпаліся міны і снарады.Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
амша́рыннеВялікі ўчастак, які парос мохам; забалочанае месца, махавое балота (Нас., Слаўг., Гом.Грыг. 1851, Слаўг.). Тое ж амша́рышча (Нас., Слаўг.), імша́рышча (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
асту́г Месца, дзе ўбіты невысокі кол для прывязвання лодак, вялікі камень з жалезным прабоем ці калода, якая служыць для гэтай мэты (Зах. Дзвіна).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
ładny
ładn|y
1. прыгожы; добры;
2.разм. значны; вялікі;
~y grosz разм. вялікія грошы;
a to ~a sprawa! — іран.. вось дык гісторыя!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
swill
[swɪl]1.
n.
1) памы́і pl. only .
2) по́йла для сьвіне́й
3) бурда́f.
4) вялі́кі глыто́к
2.
v.t.
1) пра́гна піць, жлу́кціць, хлябта́ць, лакта́ць
2) паласка́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
планта́цыя
(п.-лац. plantatio = пасадка раслін)
1) вялікі ўчастак зямлі, заняты пад сельскагаспадарчую культуру, якая мае прамысловае ці гандлёвае значэнне (напр. чайная п );
2) буйная земляробчая гаспадарка ў многіх краінах, якая спецыялізуецца на якой-н. культуры.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Бабін цвет ’расліна Plantago major L., трыпутнік вялікі’ (Кіс.). Паколькі іншыя назвы расліны бабка (гл.) звязваюцца з прасл. абазначэннем жанчыны — baba, babъka (ба́бка ’лекі баб-знахарак’), то і гэты выраз, відаць, такога ж паходжання (бабін цвет ’кветка, цвет бабы-знахаркі’). Параўн. чэш.babí list (Махэк, Jména rostl., 218). Гл. Краўчук, БЛ, 1974, 6, 67.