Уласцівасць і якасць трапнага. Трапнасць удару. Трапнасць стральбы. Трапнасць слова. □ Букрэй з ціхаю ўсмешкаю маўчаў і слухаў, паварочваючы свой буйны твар з жорсткімі калючымі вусамі то да аднаго, то да другога ў залежнасці ад характару або ступені трапнасці тых ці іншых жартаў.Колас.У апавяданні «Андрэй Лятун» дыялогі займаюць даволі значнае месца і вызначаюцца сцісласцю і трапнасцю, а часамі, як у камічнай спрэчцы чыгуначнікаў, многагалоссем.Гіст. бел. сав. літ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хо́раша,
1.Прысл.да харошы (у 1 знач.).
2.безас.узнач.вык. Пра прыемныя абставіны. Як прыемна пахне збожжа! А вакол — спакойна! Эх, як слаўна, як прыгожа, Хораша, прыстойна!Колас.Хораша ў чэрвеньскім лесе!Мележ.
3.безас.узнач.вык., каму. Пра пачуццё ўнутранага задавальнення, зведанага кім‑н. Хораша сэрцу ў прасторах-вышынях, Хораша ў садзе сваім салаўю!Лось.Твар старой хвілінку заспакоены: ёй хораша, што нават і Федзька, інжынер, з Брэста прыехаў.Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
light3[laɪt]v.(litorlighted)
1. запа́льваць; запа́львацца;
The fire won’t light. Агонь не распальваецца/не хоча гарэць;
He lit (up) a cigarette. Ён запаліў цыгарэту.
2. асвятля́ць; асвятля́цца;
poorly lit streets дрэ́нна асве́тленыя ву́ліцы;
The room was well lighted. Пакой быў добра асветлены.
light up[ˌlaɪtˈʌp]phr. v. асвятля́ць; асвятля́цца; азары́ць; азары́цца (таксама перан.);
A smile lit up his face. Яго твар асвяціўся ўсмешкай.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
wither
[ˈwɪðər]1.
v.i.
вя́нуць; высыха́ць, пятрэ́ць, марне́ць
The grass withered in the hot sun — Трава́ пятрэ́ла на гара́чым со́нцы
2.
v.t.
1) высу́шваць
Age had withered the old lady’s face — Век вы́сушыў твар старо́й
2) Figur. спапяля́ць
She withered him with a scornful look — Яна́ спапялі́ла яго́ сваі́м пага́рдлівым по́зіркам
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Мажджа́ра ’мартыра’ (бых.Рам. 8), мажджэр ’пушка’ (Дасл. (Гродна), Нас.), ’металічны таўкач’ (ТС, Нас., Інстр. I), машчы́р ’тс’ (Мат. Гом.), машчэрык ’невялікая медная ступка’ (Растарг.), мажджэра ’ступка’ (Сцяшк.), мажджэр ’ступка’ (Касп., Дасл. (Гродна)), маждзер ’тс’ (Вяр.), мажджэр ’гліняны посуд, у якім збіваюць масла, пякуць бабку’ (Касп.). Ст.-бел.можджеръ, мождчеръ, мождеръ, можчеръ, моздзерикъ ’ступа’, ’мартыра’ (1565, 1578 гг.) запазычаны з польск.moźdźerz, mozgierz, якія з чэш.moždíř < с.-в.-ням.morsaere (суч. ням.Mörser) < с.-лац.mortārius ’ступа’. Першаснае ’ступа’ паводле формы перайшло на ’мартыра’. Сучасныя, пераносныя значэнні: мажджэр ’дурны, неразумны, дурная галава’ (Жд. 1, капыл., Нар. словатв.), клец.мажджы́ра (абразл.) ’твар, аблічча, галава’ (Нар. лекс.). Сюды ж: мажджэрыць ’драбіць, таўчы, раздрабляць’ (ТС). Больш падрабязна гл. Булыка, Запазыч., 205; Чартко, Дасл. (Гродна), 1967, 53; Фасмер, 2, 637; Брукнер, 346; Махэк₂, 378; Міклашыч, 203; Патабня, РФВ, 1, 263; Васэрцыер, 155.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адкры́ты, -ая, -ае.
1. Нічым не загароджаны, не прыкрыты; аголены; без покрыва зверху, з бакоў.
А. прастор.
Адкрытае мора.
Смажыць на адкрытым агні.
Хадзіць з адкрытай галавой.
2. Даступны для ўсіх жадаючых.
А. сход.
3. Не тайны, яўны.
А. пратэст.
Адкрыта (прысл.) выступіць з крытыкай недахопаў.
Адкрытае галасаванне (падняццем рук, не тайнае).
4. Шчыры, прамы, даверлівы.
А. твар.
А. характар.
5. Тое, што і разгорнуты.
Адкрытая кніга.
А. журнал.
6. З вялікім выразам.
Адкрытае плацце.
7. Не падземны, з агаленнем пласта.
А. спосаб здабычы вугалю.
○
Адкрытае пісьмо — пісьмо каму-н., якое публікуецца ў друку.
Адкрытае пытанне — нявырашанае пытанне.
Адкрытая рана — рана, якая не зажыла.
Адкрыты лоб — вялікі і круты лоб.
◊
У адкрытую (ісці, дзейнічаць) (разм.) — не ўтойваючы сродкаў і прыёмаў.
|| наз.адкры́тасць, -і, ж. (да 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
палі́ць¹, палю́, па́ліш, па́ліць; па́лены; незак.
1.каго-што. Знішчаць агнём.
П. паперу.
2.што. Прымушаць гарэць (для асвятлення, ацяплення).
П. дровы.
3.што. Запальваць (крыніцу асвятлення; разм.).
П. святло.
4.у чым і што. Распальваць і падтрымліваць агонь у печы; абаграваць памяшканне, раскладваючы агонь у печы, пліце і пад.