дабро́тны, ‑ая, ‑ае.
Дабраякасны, прыгожы, зручны. [Адзежы] было не вельмі многа.., але ўся дабротная, з шэрсці і шоўку. Арабей. Куды ні глянеш — усюды высяцца дабротныя двух- і трохпавярховыя жылыя дамы з усімі; камунальнымі паслугамі. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
размалява́цца, ‑лююся, ‑люешся, ‑люецца; зак.
Разм.
1. Неадабр. Нафарбаваць сабе твар ярка і груба; нагрыміравацца. [Матруна:] — Калі так, дык чаго ж тады размалявалася? Хочаш яшчэ каму-небудзь спадабацца? Зуб.
2. Пачаць многа маляваць; захапіцца маляваннем.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фельето́н, ‑а, м.
Кароткі артыкул на злабадзённую тэму, у якім высмейваюцца якія‑н. недахопы. А Лемяшэвіч, магчыма, гаварыў залішне многа; гэта — ад узрушанасці і ад несвядомага жадання паказаць, што фельетон яго мала кранае. Шамякін.
[Фр. feuilleton.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фігура́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае многа фігур (у 10 знач.), характарызуецца наяўнасцю фігур; напышлівы. Фігуральная мова.
2. Алегарычны, вобразны. Фігуральны зварот. □ Думка гэта правільная не ў літаратурным, а ў фігуральным яе сэнсе. Перкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
«АПО́ВЕСЦЬ ПРА ТРОХ КАРАЛЁЎ»,
помнік бел. перакладной л-ры апакрыфічнага характару. Арыгінал напісаны ў 14 ст. ням. манахам Іаганам з Гільдэсгейма на лац. мове. На бел. мову перакладзены ў 2-й пал. 15 ст. У аснове аповесці евангельскі эпізод пра пакланенне немаўляці Ісусу Хрысту трох усх. цароў-язычнікаў, якія пасля сталі шчырымі хрысціянамі. У творы апісваецца іх незвычайнае падарожжа ў «святую зямлю», прырода зямель Б. Усходу, побыт, звычаі, веравызнаўчыя і этнічныя асаблівасці розных народаў, у т. л. грэкаў, сірыйцаў, армянаў, грузінаў. У аповесці многа фантастычнага, авантурна-прыгодніцкага. Яна каштоўная як сведчанне духоўных запатрабаванняў пэўных слаёў бел. чытачоў 15—16 ст., адна з крыніц іх уяўленняў пра краіны Б.Усходу. Пераклад даволі прафесійны, мова без царкоўнаславянізмаў.
В.А.Чамярыцкі.
т. 1, с. 430
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Бля́ты від кузава воза; частка яго’ (Маслен.). Бясспрэчна запазычанне з польск. blat ’дошка і г. д.’ (вельмі многа значэнняў), а гэта з ням. Blatt (таксама шмат значэнняў, Варш. сл., 1, 163). Укр. блят (часткі розных прылад). Польскае пасрэдніцтва прымае Шалудзька, Нім., 22, супраць чаго Рудніцкі, 153 (прама з ням.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тру́пша іран. ‘той, хто многа есць’ (маст., Сл. рэг. лекс.). Экспрэсіўнае найменне ад трупа́ць (гл.) з суф. ‑ша, які ўтварае назвы асоб паводле ўласцівага ім дзеяння («з экспрэсіяй зніжанасці», гл. Сцяцко, Афікс, наз., 76), хутчэй за ўсё, пад балцкім уплывам (параўн. адпаведны літоўскі суфікс, гл. Атрэмбскі, Gramatyka, 223–225).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трытату́шка, тарадэ́йка (гл.) ‘пустабрэх, які многа гаворыць’ (Мат. Маг. 2). Ад гукапераймання тра-та-та (гл.); пачатак слова можа быць звязаны з польск. tryt ‘драўляная педаль у машынах’ (у тым ліку ў калаўротку), стук якой падобны да тарахцення, балбатні, што з ням. Tritt < Trittbrett (an Maschinen), гл. Вінцэнц.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жела́ющий
1. прич. які́ (што) жада́е, які́ (што) хо́ча; см. жела́ть;
2. сущ. жада́ючы, -чага м.; ахво́тнік, -ка м.;
жела́ющих посмо́треть но́вую вы́ставку бы́ло мно́го жада́ючых (ахво́тных) паглядзе́ць но́вую вы́стаўку было́ мно́га.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
навыпуска́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-чаго.
1. Выпусціць, вызваліць многіх.
2. Вырабіць, выпрацаваць вялікую колькасць чаго‑н. // Выдаць, надрукаваць многа чаго‑н. Павыпускаць кніг. Навыпускаць лістовак. // Пусціць у абарачэнне ў вялікай колькасці. Навыпускаць марак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)