З выступамі, няроўны. На поўдні з-за небасхілу высунулася чорная вуглаватая хмара.Гамолка.//З востра выступаючымі касцямі. Вуглаватая постаць. □ Марыля перасмыкнула сваімі вуглаватымі плячыма.Ткачоў.//перан. Няўклюдны, сарамяжлівы. Вуглаваты падлетак.//перан. Рэзкі, грубы. Вуглаваты характар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БА́ЙДА,
герой укр. і бел.нар. песень-балад. Увасабляе ўяўленне народа пра мужнасць, адданасць радзіме, рыцарскую годнасць. За адмаўленне ажаніцца з турэцкай царэўнай павешаны за рабро на гак. Помсцячы за ганебнае для рыцара пакаранне, Байда забівае турэцкага цара, царыцу і царэўну.
Прататыпам Байды некаторыя даследчыкі лічаць чаркаскага і канеўскага старосту Дз.Вішнявецкага, які ў час вайны з туркамі трапіў у палон і быў такім чынам пакараны смерцю. Бел. варыянт балады пра Байду вядомы па кн. А.Рыпінскага «Беларусь» (Парыж, 1840).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВАСЮГА́Н,
рака на ПдЗах. Сібіры, у Расійскай Федэрацыі, левы прыток Обі. Даўж. 1082 км, пл.бас. 61,8 тыс.км². Пачынаецца з балот Васюгання, цячэ па Васюганскай раўніне. Упадае некалькімі рукавамі (за вусце прыняты рукаў за 11 км ніжэй ад пас. Каргасок). Асн. прыток — Чыжапка (справа). Ледастаў зліст. да мая. Сярэдні гадавы расход вады каля с. Наўнак 345 м³/с. У бас. Васюгана больш за 49 тыс. азёр. Сплаўная. Суднаходная на 886 км ад вусця.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Respékt
m -(e)s пава́га, паша́на;
~ vor j-m hábenз пава́гай ста́віцца да каго́-н.;
j-m ~ zóllen паважа́ць каго́-н.;
mit schúldigem ~з нале́жнай пава́гай;
mit ~ zu ságenз дазво́лу сказа́ць, праба́чце за выка́званне
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
мікро́н, ‑а, м.
Мільённая частка метра. Лязо непрыкметна, мікрон за мікронам, здымала з паперы напісаныя тушшу літары.Новікаў.Нітка таўшчынёй з мікрон настолькі малая, што яе немагчыма разгледзець у аптычным мікраскопе.«Звязда».
[Ад грэч. mikrós — маленькі.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падле́сны, ‑ая, ‑ае.
Які прымыкае да лесу, мяжуе з лесам. Прыйшоўшы да бацькі з падлеснай даліны, Расці прыняліся І клён і рабіна.Броўка.За першай градой падлесных зараснікаў пайшоў лес чысты.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прымі́раны, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад прымірыць.
2.узнач.прым. Які прымірыўся, пагадзіўся з кім‑н.; заспакоены. Потым .. [Марына Паўлаўна і Вера] прыміраныя, блізкія, з дружнай энергіяй узяліся за сваю супольную работу.Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
радыёантэ́на, ‑ы, ж.
Тое, што і антэна. Федзя саступіў з лыжні і павярнуў насы сваіх бегавых у бок паселішча, што купчастым верхавіннем дрэў і вострымі тычкамі радыёантэн віднелася з-за ўзгорка.Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суве́й, ‑я, м.
Разм. Гурба снегу, намеценая ветрам. Вясновае сонца з вятрамі ў хаўрусе Зганялі сувеі з зямлі.Кірэенка.Салдат ёмка поўз па сувею, падміргваючы дзеду, да калючага дроту за сялом.Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ха́барнік, ‑а, м.
Той, хто бярэ хабар. Хабарнік бярэ хабар і — увесь час дрыжыць, каб яго не злавілі за руку.Асіпенка.З месяц.. [сябры Гарасіма] ваявалі з упартым хабарнікам, пакуль той не здаўся.Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)