чарні́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да чарніц. Чарнічны куст. □ Дзе ніжэй, па чарналессю, стаялі некранутымі чарнічныя ды буяковыя запаведнікі. Лынькоў. // Прыгатаваны з ягад чарніц. Усе чокнуліся з маладымі і выпілі разведзенага чарнічным сокам спірту з панскага бровара. Грахоўскі. // перан. Падобны на чарніцы, чарніцу. Сказаўшы вам, Аўдотка ж і ратавала Пракопа. То скокам, то бокам, то слязамі, то юрлівымі сваімі чарнічнымі вачыма. Вітка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шы́ла, ‑а, н.

Інструмент у выглядзе завостранага металічнага стрыжня з дзяржальнам для праколвання дзірак, які ўжываецца ў шавецкай і рымарскай справе. Бацьку абрыдлі дратва, шыла і малаток, яго рукі засумавалі па плузе і касе, а сэрца рвалася на лясное прыволле. С. Александровіч. Усе майстры з усяго царства з’явіліся ў сталіцу — .. сталяры з піламі, шаўцы з шыламі... Якімовіч.

•••

Хапіць шылам кашы (патакі) гл. хапіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

destroy

[dɪˈstrɔɪ]

v.t.

1) зьнішча́ць; разбура́ць, раскі́дваць

to destroy all hope — разьбі́ць усе́ спадзява́ньні

2) касава́ць

The exceptions do not destroy the authority of the rule — Вы́няткі не касу́юць слу́шнасьці пра́віла

3) забіва́ць

The horse had to be destroyed — Каня́ трэ́ба было́ забі́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

wipe

[waɪp]

v.t.

1) сьціра́ць

to wipe the table — сьце́рці стол

2) абціра́ць, выціра́ць

Wipe away your tears — Вы́тры сьлёзы

3) заціра́ць, змыва́ць

The rain wiped away all the footprints — Дождж змыў усе́ сьляды́

4) праціра́ць

to wipe one’s glasses — праціра́ць акуля́ры

- wipe out

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

переже́чь сов., в разн. знач. перапалі́ць, мног. паперапа́льваць;

переже́чь кирпи́ч перапалі́ць цэ́глу;

переже́чь электри́ческую ла́мпочку перапалі́ць электры́чную ля́мпачку;

переже́чь все дрова́ перапалі́ць (паперапа́льваць) усе́ дро́вы;

переже́чь де́рево на у́голь перапалі́ць дрэ́ва на ву́галь;

переже́чь про́волоку кислото́й перапалі́ць дрот кіслато́й;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

переры́ть сов.

1. (разрыть, перекопать целиком — обо всём, многом) пакапа́ць, перакапа́ць; (о животных) пары́ць, перары́ць, зрыць;

2. (переворошить) перакапа́ць;

переры́ть все бума́ги перакапа́ць усе́ папе́ры;

3. (заново) перакапа́ць;

4. (вырыть ров поперёк чего-л.) перакапа́ць;

переры́ть доро́гу перакапа́ць даро́гу.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́казацца сов.

1. в разн. знач. вы́сказаться;

ён ~заўся адны́м з пе́ршых — он вы́сказался одни́м из пе́рвых;

усе́ ~заліся за ўне́сеную прапано́ву — все вы́сказались за внесённое предложе́ние;

2. вы́разиться;

ён ~заўся до́сыць выра́зна — он вы́разился дово́льно я́сно

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

А́РМСТРАНГ (Armstrong) Луі Даніэл

(4.7.1900, г. Новы Арлеан — 6.7.1971),

амерыканскі трубач і спявак. Арганізатар і ўдзельнік першых негрыцянскіх джаз-бандаў у Новым Арлеане. У 1947 засн. секстэт «Усе зоркі Луі Армстранга», гастраліраваў з ім і як саліст-трубач у краінах Амерыкі, Еўропы, Афрыкі. Стварыў уласны стыль выканання, для якога характэрны імправізацыйная свабода, разнастайнасць тэмбравых фарбаў і рытмаформул. Аўтар блюзаў і джазавых песень.

Літ.:

Коллиер Дж.Л. Луи Армстронг: Америк. гений: Пер. с англ. М., 1987.

т. 1, с. 496

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АРХЕАЛАГІ́ЧНЫЯ РАСКО́ПКІ,

даследаванне археалагічных помнікаў пры дапамозе раскопвання культурнага пласта ў адпаведнасці з прынятай методыкай; раздзел палявой археалогіі. Праводзяцца толькі з дазволу адпаведных дзярж. устаноў спецыялістамі-археолагамі дзеля далейшага даследавання і гіст. вывадаў. Ажыццяўляюцца пасля археалагічнай разведкі. Культурны пласт помнікаў выбіраецца гарыз. пластамі таўшчынёй ад 5 да 20 см і перабіраецца рукамі (або прамываецца вадой), каб выявіць усе, нават дробныя рэчы. Пасля даследаванняў раскоп закопваецца, участак рэкультывуецца, некат. тыпы помнікаў (гарадзішчы, курганы) звычайна ўзнаўляюцца.

т. 1, с. 521

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АСТАПО́ВІЧ Аркадзь Антонавіч

(30.9.1896, Мінск — 21.9.1941),

бел. графік. Вучыўся ў Рысавальнай школе Т-ва заахвочвання мастацтваў у Петраградзе (1914—16) у І.Білібіна, А.Зберлінга, П.Навумава. У 1921—22 наведваў рысавальныя класы ў Харкаве. З 1929 у Мінску. Працаваў як станкавіст у жанры лірычнага пейзажа ў тэхніках акварэлі і тушы: «Зімовы надвячорак» і «Дворык» (1921), «Сакавік» (1923). Аўтар цыкла лінарытаў: «Зіма», «Вясковая вуліца», «Млын», «Царква» (усе 1920-я г). Афармляў кнігі і часопісы.

Н.М.Усава.

т. 2, с. 45

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)