Дуэ́ль ’дуэль’ (БРС). Рус. дуэ́ль, укр. дуе́ль. Паводле Фасмера, 1, 557 (так і Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 220), з ням. Duell (< лац.) або прама з лац. duellum ’тс’. Дуэля́нт ’дуэлянт’ (БРС), відавочна, з рус. дуэля́нт ’тс’ (якое, паводле Шанскага, там жа, з ням. Duellant); дуэлі́ст ’тс’ (БРС) з рус. дуэли́ст ’тс’ (а гэта з франц. duelliste; гл. Шанскі, там жа).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Раскярэ́ша, розкере́ша ’няхлюя, мурза’ (пруж., Непакупны, Связи, 194–195), ’маруда’ (іван., там жа), укр. дыял. ’крываногі’, ’развілка на сасне’. Параўноўваецца (там жа) з літ. kerė́ža ’разгалістае дрэва, куст’, прэфіксальная форма ў выніку кантамінацыі названай формы з славянскай лексемай тыпу укр. розкоря́ка, гл. раскарака. У якасці зыходнай формы фанетычна бліжэй літ. kereišà ’няўклюда, нязграбны чалавек’, гл. керайша. Параўн. Лаўчутэ, Балтизмы, 67.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Басця́ць ’знеслаўляць каго-небудзь’ (докш., Янк. Мат.). Марфалагічнае новаўтварэнне да бэ́сціць ’тс’ (гл.; там і літ-ра), запазычанага з польскай мовы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ву́лечка ’качаня’ (Мат. Гом.); ’качанятка, часам куранятка’ (Янк. II). Згодна Янкоўскаму (там жа), памянш.-ласк. ад падзыўнога вуль-вуль-вуль (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Кві́га ’кукіш’ (Сл. паўн.-зах.). З польск. figa ’кукіш’ (там жа, 454): © > хв > кв (апошні пераход — характэрны ўплыў літоўскай фанетыкі).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Клаўсю́к ’непісьменны, цёмны чалавек’ (Сл. паўн.-зах.) з літ. klaustukas ’хто любіць падслухоўваць’ (там жа, 473). Гл. таксама Лаўчутэ, Балтизмы, 79.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лупляке́ ’маслякі’ (дзятл., Сл. ПЗБ), лупякі́, лупяке́ ’тс’ (лід., навагр., дзятл., там жа; навагр., Сцяшк.). Да лупі́ць1. Параўн. таксама лупе́нік.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лы́чыкі ’трэскі, стружка з ляшчыны’ (зэльв., Сл. ПЗБ), лы́чына ’палоска лубу з карой’ (в.-дзв., там жа). Да лыка1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мыслі́цель ’мудрэц, філосаф’ (ТСБМ). З рус. мысли́тель (Крукоўскі, Уплыў, 38 і 57). Аналагічна мыслі́цельны, мы́сліцца, мы́слімасць, мы́слімы (Крукоўскі, там жа, 58).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Немазна́ць ’немаведама’: Немазнаць што там робяць (Ян.). Хутчэй за ўсё ў выніку субстытуцыі (падмены) другога элемента ў спалучэнні немавесць дзеясловам знаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)