змяша́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

1. гл. мяшацца.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Злучыцца з чым-н., утвараючы сумесь.

Гліна змяшалася з пяском.

3. Зліцца з кім-, чым-н. у адно цэлае.

З. з натоўпам.

|| незак. зме́швацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 2 і 3 знач.).

|| наз. змяшэ́нне, -я, н. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пазаса́джваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. што. Засадзіць чым-н. усё, многае.

П. клумбы кветкамі.

2. каго. Пасадзіць прымусова ўсіх, многіх куды-н. (разм.).

3. каго за што. Прымусіць займацца чым-н. усіх, многіх (разм.).

П. дзяцей за ўрокі.

4. што. Засунуць, уткнуць куды-н. усё, многае (разм.).

П. граблі пад вяроўку на возе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

засы́пацца¹, -ы́плюся, -ы́плешся, -ы́плецца; -ы́пся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра сыпкае: трапіць куды-н. усярэдзіну, за што-н.

Снег засыпаўся за каўнер.

2. Пакрыцца, напоўніцца чым-н. сыпучым.

З. да краёў.

3. чым. Мець чаго-н. у вялікай колькасці (разм.).

Ураджайны год, хлебам можна з.

|| незак. засыпа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

заткну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., што.

1. чым. Шчыльна закрыць (адтуліну).

З. бутэльку коркам.

З. вушы.

2. за што. Засунуць які-н. прадмет за што-н., куды-н.

З. сякеру за пояс.

Заткнуць за пояс каго (што) (разм.) — перасягнуць каго-н. у чым-н.

|| незак. затыка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

спячы́, спяку́, спячэ́ш, спячэ́; спячо́м, спечаце́, спяку́ць; спёк, спякла́, -ло́; спячы́; спе́чаны; зак.

1. гл. пячы.

2. каго-што. Апаліць агнём, пашкодзіць чым-н. гарачым скуру чаго-н.

С. руку.

3. Апячы (пра адчуванне, выкліканае чым-н. пякучым.

Гарачай кавай увесь рот спёк.

4. перан., што. Зрабіць што-н. хутка, наспех (разм.).

С. даклад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

узгадні́ць, -гадню́, -го́дніш, -го́дніць; -го́днены; зак.

1. што і што з чым. Прывесці ў пэўную адпаведнасць з чым-н.

У. дзеянні.

У. гадавы план з дырэктарам.

2. што з кім. Абмеркаваўшы, выпрацаваць адзіную думку наконт чаго-н., атрымаць згоду на што-н.

У. пытанне з начальствам.

|| незак. узгадня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. узгадне́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

укле́іць, -е́ю, -е́іш, -е́іць; -е́ены; зак.

1. што ў што. Уставіць, замацаваўшы клеем.

У. карту ў кнігу.

2. што чым. Заклеіць скрозь што-н.

У. сцяну плакатамі.

3. перан., чым і без дап. Нанесці ўдар, адлупцаваць (разм.).

У. пугай.

|| незак. укле́йваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. укле́йванне, -я, н. і укле́йка, -і, ДМ -йцы, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

умата́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. каго-што. Абматаць, апавіць некалькі разоў.

У. пакунак шпагатам.

2. што. Матаючы (ніткі) у клубок, заматаць унутр што-н. пабочнае.

У. напарстак у клубок.

3. што і чаго. Намотваючы, змясціць у чым-н., на чым-н.

Вялікага матка ў адзін клубок не ў.

|| незак. умо́тваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

Кантэ́нтны, кантэ́тны ’задаволены’ (Федар. 2; КЭС, лаг.), ст.-бел. контентъ (XVI ст.) ’тс’. Запазычана са ст.-польск. kontent < лац. contentus ’задаволены, які абмяжоўваецца чым-небудзь’ (Слаўскі, 2, 435).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пашы́цца ’пабегчы’, ’падлезці’, ’панамятацца (пра снег)’ (ганц., Сл. ПЗБ). Укр. поши́тися ’лезці, праслізгваць, нырнуць’, польск. pomknąć ’паімчацца’, ’убіцца, зашыцца паміж чым-н.’ Да па‑ і шыць, шы́цца (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)