Verbum

прабава́ць, ‑бую, ‑буеш, ‑буе і про́баваць, ‑бую, ‑буеш, ‑буе; незак.

1. што. Правяраць стан або якасць чаго‑н. [Кампазітар] прабуе інструмент моцнымі і чулымі пальцамі. Бядуля. Да самага вечара ён цацкаўся з .. [гармонікам] — разглядаў, прабаваў галасы. Чорны. Там, у нізіне, прабуе голас кулік. Навуменка.

2. з інф. Рабіць спробу чаго‑н. Але .. [Жэнька] яшчэ не ўмее жаць, — раз прабавала ды палец абрэзала — яшчэ знак ёсць. Крапіва. Андрэй прабаваў перавесці гаворку на іншае. Чарнышэвіч. Дзяўчаты звіняць смехам, а хлопцы пробуюць спяваць. Чорны.

прыпло́д, ‑у, М ‑дзе, м.

Нованароджанае патомства (пераважна свойскіх жывёл або жывёл, якія маюць гаспадарчае значэнне). Гумно паўнела з кожным годам, І багацеў хлявец прыплодам. Колас. Праз некаторы час прывезлі яшчэ некалькі зуброў, якія хутка далі прыплод. В. Вольскі. // Прырост у свойскіх жывёл. Штогодні прыплод у жывёлагадоўлі. □ [Нікадзім:] — Не, сынку. Буду рабіць па-свойму. Мне яна [карова] яшчэ і прыплод дасць, вось пабачыш. Лупсякоў. Калісь ляснік калоду Да хвоі прывязаў, Ад пчол лясных прыплоду І ўзятку іх чакаў. Калачынскі.

прыпрэ́гчы, ‑прагу, ‑пражэш, ‑пражэ; ‑пражом, ‑пражаце, ‑прагуць; пр. прыпрог, ‑прагла і ‑прагла, ‑прагла і ‑прагло; зак., каго-што.

1. Упрэгчы яшчэ, да раней запрэжаных жывёл. На крутым пад’ёме, не спыняючы ходу, мужыкі прыпрэглі яшчэ трох коней. П. Ткачоў.

2. перан. Разм. Прымусіць далучыцца да каго‑, чаго‑н.; прыцягнуць. Паміж сабою дома яны не раз цішком разбіралі падзеі апошніх дзён, а цяпер, на сходзе, трэба ўсё гэта аформіць. А для законнасці яны і старасту Бабіча прыпрэглі сюды. Колас.

зашпілі́цца, ‑шпілюся, ‑шпілішся, ‑шпіліцца; зак.

1. Зашпіліць на сабе адзежу. — Хустку завяжы, зашпіліся, — наўздагон крыкнула.. [Мані] маці. Васілевіч. Аўсееў пасядзеў яшчэ, пасля нетаропка зашпіліўся і неахвотна выйшаў. Быкаў.

2. Стаць зашпіленым. Гузікі лёгка зашпіліліся.

зашчо́ўкнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., што.

Замкнуць, зачыніць, утварыўшы пры гэтым рэзкі, кароткі гук. Зашчоўкнуць замок. □ Нахіліўшыся над .. [Джыавані] і хаваючы ў кабуру пісталет, які яшчэ дыміўся, паліцэйскі зашчоўкнуў на яго руках наручнікі. Лынькоў.

задо́ўга, прысл.

За многа часу перад чым‑н., да чаго‑н. Назаўтра яшчэ задоўга да васьмі гадзін Аляксей падышоў да тэатра. Даніленка. Дырэктар школы, задоўга да пачатку заняткаў, пайшоў да хлопчыкавага бацькі. Кавалёў.

благе́нькі, ‑ая, ‑ае.

Разм. Памянш.-зніж. да благі (у 1, 4 знач.). У бацькі была добрая паляўнічая стрэльба, а ў дзядзькі Антося зусім благенькая. Лужанін. Пасля хваробы Ніна яшчэ ўсё бледная, благенькая. Брыль.

вазні́ца, ‑ы, м.

Той, хто перавозіць на конях пасажыраў; рамізнік, фурман. Вазніца паглядзеў на седака і шыбчэй пагнаў каняку. Гартны. Левандоўскі наняў вазніцу, яшчэ дапамог мне залезці ў фаэтон, і мы адправіліся. Карпюк.

аўся́нішча, ‑а, н.

Поле, з якога сабраны ўраджай аўса або на якім папярэдняй культурай быў авёс. Трэба было яшчэ з ездзіць на Багуціцкую паляну, праверыць, як там аралі пад грэчку мінулагодняе аўсянішча. Краўчанка.

вы́махаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Вырасці, стаць высокім. На балоце трава вымахала ў пояс. Сабаленка. [Кандратовіч:] — Здаецца, яшчэ нядаўна пяшком пад стол хадзіў, а цяпер на цэлую галаву вымахаў вышэй за мяне! Паслядовіч.