Разда́гацца ’пачаць бегчы з тупатам’ (Юрч. СНЛ). Утварэнне ад гукапераймальнага выклічніка даг!, параўн. з іншай вакалізацыяй рус. ды́гать ’гнуцца’, ’хістацца’, укр. дигота́ти, диготі́ти ’дрыжаць’, пол. dygać ’кланяцца’, ’прысядаць’, якія звязваюць са ст.-в.-ням. tūhhan, с.-в.-ням. tûchen, с.-н.-ням. dûken, англ. duck ’хіліцца ўніз’, ’ныраць’ (Фасмер, 1, 557). Параўн. таксама тур. dağdağa ’шум, гам, крык’, dağdağali ’шумны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пайсці́, пайду́, по́йдзеш, по́йдзе; пайшо́ў, -шла́, -ло́; пайдзі́; зак.
Пачаць ісці (паводле ўсіх знач. дзеясл. «ісці»).
Хлопчык пайшоў (пачаў хадзіць). Пайшоў прэч! (выбірайся).
◊
Калі на тое пайшло (разм.) — калі ўжо так трэба, калі так неабходна.
Так не пойдзе (разм.) — так, пры такой умове нічога не атрымаецца, не выйдзе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
прылажы́ць, -ажу́, -о́жыш, -о́жыць; -о́жаны; зак., што да чаго.
Тое, што і прыкласці.
П. палец да вуснаў.
П. намаганні.
П. рукі да чаго-н. (перан.: пачаць рабіць што-н., праявіўшы ініцыятыву).
|| незак. прыклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і прыкла́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. прыклада́нне, -я, н. і прыкла́дванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
раскашава́цца, -шу́юся, -шу́ешся, -шу́ецца; -шу́йся; незак. (разм.).
1. Жыць у раскошы, мець усяго ў дастатку.
2. і (рэдка) зак. Жыць (пачаць жыць) або размяшчацца (размясціцца) дзе-н. вельмі свабодна, на вялікай плошчы.
Раскашуецца адна ў такой вялікай кватэры.
3. перан. Буйна расці на прыволлі.
Раскашуецца пад плотам крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
распача́ць, -чну́, -чне́ш, -чне́; -чнём, -чняце́, -чну́ць; -ча́ў, -чала́, -ло́; -чні́; -ча́ты; зак., што.
1. Акгыўна прыступіць да ажыццяўлення чаго-н.; узяцца за якую-н. справу.
Р. будаўніцтва.
2. Пачаць карыстацца чым-н., ужываць што-н.
Р. каробку цукерак.
|| незак. распачына́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. распачына́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
разбушава́цца, ‑шуюся, ‑шуешся, ‑шуецца; зак.
1. Пачаць моцна бушаваць; стаць бурным (пра стыхійныя з’явы). Пажар разбушаваўся. □ Уначы навальніца разбушавалася зноў. Карпаў. [Акіян] на другі дзень нашага плавання разбушаваўся і злосна са стогнам кідаў на цеплаход свае магутныя хвалі. Філімонаў.
2. перан. Разм. Пачаць буяніць, раз’ятрыцца. [Комлік] чакаў, што Кашын разбушуецца, учыніць скандал, але той толькі спахмурнеў на міг і падаўся ў кухню рыхтаваць закуску. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стартава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак.
Пачаць (пачынаць) спартыўнае спаборніцтва па хадзьбе, бегу, яздзе, плаванню. Першымі стартуюць жанчыны на дыстанцыю 15 км на дарожных машынах. «Звязда». // Пачаць (пачынаць) палёт, узляцець (узлятаць) на лятальным апараце. Фантастыка? А колькі год мінула, Як першы спадарожнік стартаваў? Грахоўскі. Перш чым «Гедэон» стартаваў, наземныя і касмічныя станцыі доўга вывучалі прастору вакол намечанага раёна. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засмяя́цца, ‑смяюся, ‑смяешся, ‑смяецца; ‑смяёмся, ‑смеяцеся; зак.
Пачаць смяяцца. // Азвацца смехам, рассмяяцца. — А, гэта ты, паляўнічы? — засмяяўся старшыня і жартаўліва цапнуў хлопчыка за нос. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
захма́рыцца 1, ‑рылда; зак.
Зрабіцца хмарным. Неба захмарылася. / у безас. ужыв. З раніцы захмарылася, падзьмуў моцны вецер. Лось.
захма́рыцца 2, ‑рыцца; безас. зак.
Пачаць хмарыцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зашалясце́ць, ‑ляшчу, ‑лясціш, ‑лясціць; зак.
Пачаць шалясцець. // Прашалясцець. Часамі зашалясціць на даху вецер, перабярэ сукі мёрзлага вішняку, дыхне ў акно і зноў стоміцца, сціхне. Няхай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)