груга́н, ‑а, м.
Вялікая чорная птушка сямейства крумкачовых, якая жывіцца пераважна падлай; крумкач. // перан. Пра шкоднага, небяспечнага чалавека. Наш дэвіз — мір і воля народам! Наш паход груганам не стрымаць. Васілёк.
•••
Куды груган касцей не занясе — пра вельмі аддаленае або цяжкадаступнае месца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бо́ндар, ‑а, м.
Майстар па вырабу драўлянай пасуды (бочак, дзежак, цаброў і пад.). Сымон, выдатны бондар на ўсю акругу, ..сыходзіў на дзень-другі з Ганніных воч куды-небудзь у суседні калгас падправіць абручы ці зрабіць каму пару новых дзежак. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́віх, ‑у, м.
1. Зрушэнне касцей з пастаяннага месца ў суставе. Вывіх рукі. // Месца, дзе зрушыліся косці.
2. перан. Разм. Адхіленне ад звычайнага становішча, нормы. Фармалістычныя вывіхі ў творчасці. □ Караць прасцей простага, а вось чалавечыя вывіхі выпраўляць куды складаней. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адве́зці, ‑вязу, ‑вязеш, ‑вязе; ‑вязём, ‑везяце; пр. адвёз, ‑везла і ‑вязла; заг. адвязі; зак., каго-што.
Везучы, вярнуць каго‑, што‑н.; завезці куды‑н. Машына спачатку адвезла начальніка, а тады ўжо і самога Сашку заімчала да яго новай кватэры. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адкамандзірава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., каго.
Накіраваць на працу ці на вучобу ў іншае месца, у другую ўстанову, арганізацыю. Пецю праўленне адкамандзіравала на курсы трактарыстаў і камбайнераў. Шамякін. // Паслаць куды‑н. са службовым даручэннем. Адкамандзіраваць інспектара для праверкі работы школ раёна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абе́чак, ‑чка; Р мн. ‑чкаў; м.
Лубяны абадок у рэшаце, сіце і пад. Нічога ў гэтых жорнах асаблівага няма: знізу калодка, потым абечак, нібы ў рэшаце, каб не рассыпалася мука, зверху — другая калодка з дзіркай пасярэдзіне, куды засыпаюць жыта. Сяркоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дале́зці, ‑зу, ‑зеш, ‑зе; пр. далез, ‑ла; заг. далезь; зак.
Лезучы, узбіраючыся, дабрацца да чаго‑н. ці да якога‑н. месца. Далезці па лесвіцы да галубятні. □ Часам узрыўнікі забіраюцца ў такое месца, куды нават самаму спрактыкаванаму шахцёру далезці нялёгка. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наве́даць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Пабываць дзе‑н., у каго‑н., прыйсці або прыехаць куды‑н., да каго‑н. [Карнею] цяпер няма часу наведаць маці ў бацькоўскім доме. Гроднеў. За тры дні малады Забродскі паспеў наведаць усіх сваякоў. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наўтыка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Уваткнуць куды‑н. або ў што‑н. вялікую колькасць чаго‑н. Моладзь наўтыкала вярбовых калоў, і ўраслі яны ў зямлю, распусцілі вецце. Чарнышэвіч. Апрануў [Сцяпан] на сябе чырвоны жупан, у шапку наўтыкаў бліскучых птушыных пер’яў. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папрыхо́дзіць, ‑даіць; ‑дзім, ‑дзіце, ‑дзяць; зак.
Прыйсці, прыбыць куды‑н. — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае. Цягнікі ўсе папрыходзілі. □ Рана вы нешта сёння папрыходзілі, — сказаў.. [Юрка], перш чым прывітацца. Пальчэўскі. К нам з чужых і далёкіх краёў Папрыходзілі хлопцы з вайны. Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)