адрабі́ць, -раблю́, -ро́біш, -ро́біць; -ро́блены; зак.

1. Адпрацаваць узамен за што-н.

Я адраблю вам на касьбе.

2. Скончыць, перастаць рабіць, працаваць.

Дзед сваё ўжо адрабіў.

3. Папрацаваць, парабіць нейкі час.

Адрабіў два гады.

4. чаго-што. Зрабіць так, каб вярнуць што-н. да ранейшага стану.

Таго, што зробіш, часам назад не адробіш.

5. Стаць непрыгодным для працы; знасіцца ад працяглай работы.

|| незак. адрабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і адро́бліваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 і 4 знач.).

|| прым. адрабо́тачны, -ая, -ае (да 1 і 4 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

раскры́ць, -ры́ю, -ры́еш, -ры́е; -ры́ты; зак., што.

1. Адкрыць шырока, разгарнуць; распасцерці што-н. складзенае.

Р. дзверы.

Р. кнігу.

Р. парасон.

2. Вызваліць ад таго, што накрывае каго-, што-н.; агаліць.

3. Выявіць, зрабіць вядомым што-н. невядомае; выкрыць.

Р. акцёрскія здольнасці.

Р. тайну.

Р. злачынства.

4. Растлумачыць, паказаць сутнасць чаго-н.

Р. змест твора.

5. Знайсці, устанавіць, адкрыць у выніку назіранняў, даследаванняў.

Р. стаянку першабытнага чалавека.

6. Расказаць аб сваіх думках, пачуццях.

Р. свае думкі сябрам.

|| незак. раскрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. раскрыццё, -я́, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

свіння́, -і́, мн. сві́нні і (з ліч. 2, 3, 4) сві́нні, свіне́й, ж.

1. Парнакапытная млекакормячая жывёліна, свойскі від якой разводзяць для атрымання сала, мяса, скуры, шчаціння.

2. перан. Пра таго, хто робіць каму-н. непрыемнасці, пра няўдзячнага, нявыхаванага чалавека (разм.).

С. ты, а не чалавек.

3. перан. Пра бруднага, неахайнага чалавека.

◊

Падлажыць свінню каму (разм., неадабр.) — зрабіць непрыемнасць.

|| памянш. сві́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 1 знач.).

○

Марская свінка — невялікая бясхвостая жывёліна-грызун.

|| прым. свіны́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зялёны, -ая, -ае.

1. Колеру травы, лісця.

Зялёная тканіна.

Зялёная фарба.

2. Пра колер твару: бледны, з зямлістым адценнем (разм.).

З. твар.

3. Які мае адносіны да расліннасці, які складаецца, зроблены з зелені (у 2 і 3 знач.).

Зялёныя насаджэнні.

З. корм.

4. Недаспелы, няспелы.

Зялёныя яблыкі.

Журавіны яшчэ зялёныя.

5. перан. Нявопытны з прычыны маладосці.

З. падлетак.

Молада-зелена (пра нясталую, нявопытную моладзь).

◊

Зялёная вуліца — ужыв. як сведчанне таго, што шлях для транспарту свабодны, святлафоры адкрыты; таксама перан.: пра бесперашкоднае праходжанне чаго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Sapientia in exitu canitur

Розум хваляць, калі справа закончана.

Ум хвалят, когда дело закончено.

бел. Канец ‒ дзелу вянец. Не глядзі пачатка, глядзі канец. Не таго слава, хто пачынае, але таго, хто канчае. Усё добра, што добры канец мае.

рус. Всякое дело концом красно. Не говори, что делал, а говори, что сделал. Дело без конца, что кобыла без хвоста. Конец ‒ делу венец. Лучшее слово в работе: «Готово!» Добрый конец всему делу венец. Хорошо то, что хорошо кончается. Не дорого начало, а похвален конец.

фр. La fin couronne l’œuvre (Конец венчает дело).

англ. The end crowns the work (Конец венчает дело).

нем. Das Ende krönt das Werk (Конец венчает дело).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

усу́нуцца

1. éinschiebbar sein, sich (hin)éinschieben lássen*;

шуфля́да лёгка ўсу́нулася die Schúblade ließ sich leicht (hin)éinschieben;

2. (прасунуцца, уцягнуцца) dúrchgezogen [dúrchgeschoben] wérden, sich éinfádeln lássen*;

3. (трапіць, праваліцца куды-н.) hinéinfallen* vi (s), (hín)geraten* vi (s), gelángen vi (s);

4. разм. (уваліцца, увайсці) heréinplatzen vi (s) (у напрамку да таго, хто гаворыць); hinéinstürzen vi (s) (у напрамку ад таго, хто гаворыць);

усу́ну ў ха́ту ins Haus stürzen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

прыть ж., разг. спрыт, род. спры́ту м.;

отку́да у него́ така́я прыть? адку́ль у яго́ такі́ спрыт?;

◊

во всю прыть з усі́х сіл, як мага́, як вы́сцігнуць (бе́гчы, імча́цца і да таго́ падо́бнае).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

полімарфі́зм

(ад полі- + -марфізм)

1) здольнасць аднаго і таго ж рэчыва крышталізавацца ў розных формах (параўн. таксама дымарфізм 1);

2) наяўнасць у межах аднаго віду раслін або жывёл асобін, якія рэзка адрозніваюцца паміж сабой (параўн. таксама дымарфізм 2).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

hinúnter

adv

1) уні́з, до́лу (у напрамку ад таго, хто гаворыць)

2)

~ mit j-m, etw. (D)! — дало́ў каго́-н., што-н.!

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

нажаха́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.

Разм. Нагнаць страху, напужаць. Здавалася, што.. і бомбы рвуцца несапраўдныя, і кулямёты лапочуць толькі для таго, каб нарабіць траскатні і нажахаць нас. Сабаленка. [Салавей:] — Нажахаем мяцежнікаў, закруцяцца яны, як шкурат на агні, тады лёгка будзе прарвацца нашым часцям. Грахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)