ГРЫН (Greene) Генры Грэм

(2.10.1904, Беркхэмстэд, графства Хартфардшыр, Вялікабрытанія — 3.4.1991),

англійскі пісьменнік. Скончыў Оксфардскі ун-т (1925). Быў журналістам, служыў у разведцы. Аўтар раманаў «Чалавек унутры» (1929), «Стамбульскі экспрэс» (1932, экранізаваны ў 1934; бел. пер. 1993), «Мяне стварыла Англія» (1935), «Сіла і слава» (1940, экранізаваны ў 1962), «Сутнасць справы» (1948), «Ціхі амерыканец» (1955), «Наш чалавек у Гаване» (1958, экранізаваны ў 1959), «Цаной страты» (1961), «Камедыянты» (1966, экранізаваны), «Ганаровы консул» (1973), «Чалавечы фактар» (1978), «Доктар Фішэр з Жэневы, або Банкет з бомбай» (1980), «Мансеньёр Кіхот» (1982) і інш. Пісаў публіцыстыку, вершы, апавяданні, п’есы, кінасцэнарыі, літ.-крытычныя эсэ, аўтабіяграфічныя творы. Аддаваў перавагу праблемам індывідуальнай віны і адказнасці, выбару і лёсу, сумлення і абавязку, разглядаў «цёмныя глыбіні» чалавечага духу. Глыбокае раскрыццё паліт. падзей спалучаецца з дасканалым псіхалагізмам, багаццем падтэкстаў, парадаксальнасцю вобразаў і сітуацый. Многія яго творы напісаны ў дэтэктыўна-прыгодніцкім жанры.

Тв.:

Рус. пер. — Собр. соч. Т. 1—6. М., 1992—96.

Е.А.Лявонава.

т. 5, с. 482

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Sáche

f -, -n

1) рэч, прадме́т

2) спра́ва; пыта́нне

mit j-m éine geméinsame ~ máchen — рабі́ць агу́льную спра́ву з кім-н.

das ist éine ~ für sich — гэ́та асо́бая спра́ва

séiner ~ gewíss sein — быць упэўненым у сваёй справядлі́васці

éine ~ déichseln — правярну́ць спра́ву

éiner ~ auf den Grund géhen* — глыбо́ка дасле́дваць пыта́нне

die ~ klappt — спра́ва ла́дзіцца [ідзе́ на лад]

die ~ steht gut — спра́ва [усё] у пара́дку

bei der ~ bléiben* — не адхіля́цца ад тэ́мы

bei der ~ sein — быць ува́жлівым, пагэ́дбіцца ў рабо́ту

nicht bei der ~ sein — быць рассе́яным [няўва́жлівым]

in ~n (G) — юрыд. па спра́ве

éine ~ untersúchen — ве́сці сле́дства па яко́й-н. спра́ве

zur ~ ! — да спра́вы!

zur ~ kómmen* — загавары́ць пра справу, перахо́дзіць да спра́вы

das tut nichts zur ~ — гэ́та нічо́га не зна́чыць, гэ́та не мянце спра́вы

3) pl рэ́чы, пажы́ткі

4) адзе́нне

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Maschíne

f -, -n машы́на, механі́зм

die ~ in Gang [Betríeb] sétzen — пусці́ць машы́ну

die ~ läuft [ist im Gánge, im Betríeb, im Láufen] — машы́на працу́е; перан. спра́вы на хаду́

~ schreiben* — друкава́ць на машы́нцы

sie schreibt Maschíne — яна́ друку́е на машы́нцы

sie hat Maschíne geschríeben — яна́ друкава́ла на машы́нцы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

wáckeln

vi хіста́цца, гайда́цца

mit dem Kopf ~ — ківа́ць галаво́й

ihm wáckelt der Kopf — у яго́ трасе́цца галава́ (ад старасці)

◊ da wáckelt die Wánd! — ≅ гэ́та паруша́е ўсе́ асно́вы!, гэ́та про́ста ашаламля́льна [небыва́ла]!

bei dem soll's ~ — у яго́ спра́вы ма́быць [здае́цца] дрэ́нныя [так сабе́]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

fégen

1.

vt ме́сці, падмята́ць

◊ jéder fége vor séiner Tür — ≅ не ўтыка́й нос у чужы́я спра́вы

2.

vi (s) імча́цца (пра вецер)

es fegt héute — сёння завіру́ха

das Áuto fegt durch die Stráße — аўтамабі́ль ві́храм імчы́цца па ву́ліцы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

brief

[bri:f]

1.

adj.

1) каро́ткі; бе́глы, мімалётны (пра по́гляд)

a brief announcement — каро́ткае паведамле́ньне

2) сьці́слы; зьмясто́ўны, каро́ткі й я́сны

2.

n.

1) каро́ткае асьве́дчаньне, паведамле́ньне, рэзюмэ́

2) Law каро́ткі вы́клад спра́вы

3) по́зва ў суд

4) інстру́кцыя f.

3.

v.t.

1) рабі́ць каро́ткае рэзюмэ́, падсумо́ўваць

2) дава́ць інстру́кцыю

•

- briefs

- hold a brief for

- in brief

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Ба́віцца 1 ’бавіцца, марудзіць, затрымлівацца; забаўляцца’, сюды ж ба́віць (Шат., Касп., Бяльк., Нас., Выг. дыс.), баві́цца ’праводзіць час без справы’ (Бір. Дзярж.). Ст.-бел. бавити ’затрымліваць’, ’марудзіць’ (Нас. гіст.; параўн. Бярында, 101: продо́лжую, ба́влю). Прасл. baviti (ст.-рус. бавити, рус. ба́вить, укр. ба́вити ’забаўляць’, польск. bawić, чэш. baviti, балг. ба́вя ’забаўляю’ і г. д.) — стары каўзатыў да byti (гл. быць). Гл. Траўтман, 40–42; Фасмер, 1, 101, 260; Слаўскі, 1, 28; Бернекер, 46–47. Прасл. byti: baviti, магчыма, першапачаткова земляробскі тэрмін, параўн. Гірт, Gram., I, 82. Адносна вакалізма ў *baviti параўн. Курыловіч, L’apophonie, 325. Сюды ба́ўны ’марудны’ (Гарэц.), ба́ўна ’марудна’ (Др.-Падб., Гарэц.). Параўн. і ўкр. (букавін.) ба́вно ’паволі’, якое, аднак, Жылко (Нариси, 234) лічыць старым усх.-слав. прыслоўем.

Ба́віцца 2 ’займацца чым-небудзь’ (Нас.). Гэта значэнне ўжо ў ст.-бел. мове (гл. Нас. гіст.; Бярында, 17, 21, 33, 59 і наст.). Ст.-польск. bawić займацца чым-небудзь’, серб.-харв. ба̏вити се ’тс’. Відаць, у беларускай мове гэта запазычанне з польскай.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

заця́жка I ж., в разн. знач. затя́жка; (задержка — ещё) проволо́чка; промедле́ние ср.;

з. спра́вы — заде́ржка де́ла;

без ~жак — без заде́ржек (проволо́чек);

з. папяро́сай — затя́жка папиро́сой;

з. скачка́ — затя́жка прыжка́;

з. загато́вак на капы́л — сапож. затя́жка загото́вок на коло́дку;

з. з сяўбо́й — затя́жка (промедле́ние) с се́вом

заця́жка II нареч., разг. труднова́то;

для мяне́ гэ́та з. — для меня́ э́то труднова́то

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дрэ́нны плохо́й, скве́рный, дрянно́й, худо́й, дурно́й;

~ннае надво́р’е — плоха́я (скве́рная) пого́да;

д. матэрыя́л — плохо́й (дрянно́й) материа́л;

~нная сла́ва — худа́я (дурна́я) сла́ва;

◊ ~нныя спра́вы — пло́хи дела́;

~нныя схі́льнасці — дурны́е накло́нности;

~нныя жа́рты — шу́тки пло́хи;

пайсці́ па ~ннай (няпра́вільнай) даро́зе — пойти́ по плохо́му (непра́вильному) пути́;

рабі́ць вясёлую мі́ну пры ~ннай гульні́ — погов. де́лать весёлую ми́ну при плохо́й игре́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

увайсці́, увайду́, уво́йдзеш, уво́йдзе; увайшо́ў, -шла́, -ло́; увайдзі́; зак.

1. Уступіць, пранікнуць унутр.

У. ў дом.

У. ў гісторыю (перан.: захавацца ў памяці чалавецтва).

2. Уключыцца ў склад, у члены чаго-н.

У. ў склад праўлення.

3. Змясціцца.

У бочку ўвайшло яшчэ адно вядро вады.

4. Асвоіцца з чым-н., унікнуць у што-н.

У. ў новую работу.

У. ў курс справы.

5. У спалучэнні з абстрактнымі назоўнікамі азначае пачатак дзеяння, стану, названага назоўнікам.

У. ў моду (стаць звычайным, прывычным). У. ў прывычку (стаць прывычным). У. ў азарт (моцна захапіцца чым-н., адчуць запал да чаго-н.). У. ў давер (пачаць карыстацца даверам). У. ў сілу (падужэць, а таксама стаць законным, дзейным).

6. Прайсці які-н. шлях (разм.).

У. дзесяць кіламетраў.

|| незак. увахо́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць (да 1—5 знач.).

|| наз. увахо́д, -у, М -дзе, м. (да 1 знач.) і увахо́джанне, -я, н. (да 1, 2, 4 і 5 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)