эмацыяна́льнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць і стан эмацыянальнага. Эмацыянальнасць музыкі. □ [Яўгенія Васільеўна], па сутнасці, дала паказальны ўрок літаратуры перад нябачнымі вучнямі, паказала, якім духоўным багаццем і эмацыянальнасцю павінен валодаць той, хто выбраў сабе педагагічную ніву. Хадановіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уго́днічаць разм (перад кім) krechen* vi (s, h) (vor D), lebedienern неаддз vi (bei, vor D), ktzbuckeln неаддз vi (vor D); scharwnzeln vi (vor D, um A)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

пен-клу́б

(англ. PEN, ад p(oets), e(ssayists), n(ovelists) = паэты, эсэісты, раманісты + club = клуб]

міжнароднае аб’яднанне пісьменнікаў, якое ставіць перад сабой гуманныя і праваабарончыя мэты.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Mrs.

[ˈmɪsɪz]

Brit Mrs

pl. Mmes

(скаро́чаная фо́рма ад Mistress, ста́віцца пе́рад про́зьвішчам за́мужняй жанчы́ны) спада́рыня, мі́сыс

Mrs.Brown — спада́рыня Браўн

informal “Where’s the missis?” — А дзе спада́рыня?

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

prior

I [praɪr]

1.

adj.

ране́йшы; папярэ́дні

2.

adv. (to)

ране́й за; пе́рад

to be prior to — папярэ́днічаць чаму́

II [praɪr]

n.

настая́цель мужчы́нскага манастыра́, ігу́мен -а m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Відо́вішча ’тое, што паўстае, адкрываецца перад вачамі’; ’паказ, прадстаўленне’ (БРС, КТС). Укр. видовище ’відовішча’, макед. видовиште ’бачанне; пабачанне’. Прасл. vidovišče утворана ад *vid‑u > vid‑ov‑ і суф. ‑išče, першасным значэннем якога было ’месца, дзе бачна відовішча’ → ’тое, што бачна, што паказваецца, адкрываецца’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лысма́чкі ’лісіцы’ (нараўл., Мат. Гом.). З ⁺лісава́чкі, якое з ⁺лісава́ты ’рыжы’, параўн. польск. lisowaty ’бялявы, рудаваты, рыжы’, каш. ləsovatï, ləsatï, рус. арханг. лисавка ’рыжавалосая дзяўчына’. У лексемы ⁺лісавачкі ацвярдзела л‑, выпала ‑а‑ перад ‑в‑, а ‑в‑ перайшло ў ‑м‑ (у выніку зяцямнення формы).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Наагу́л ’увогуле, наогул’ (Гарэц., Яруш., Касп., Бяльк.), наогул (ТСБМ), укр. навгу́л ’агульна, усе разам’, польск. na ogół ’увогуле, агульна, без дэталізацыі’. Ад агу́л ’усе разам, гурт’ (гл. агульны); адносна літаратурнай формы можна выказаць меркаванне аб запазычанні з польск. (націск, адсутнасць пратэзы перад о́).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пры́вен, пры́вян, пры́вянь, пры́ўня ’частка жылога будынка, якая знаходзіцца перад жылымі памяшканнямі і праз якую ўваходзяць у іх; сені’ (Інстр. 1, Сцяшк., Сл. ПЗБ, Сл. Брэс., ЛА, 4). Запазычана з літ. дыял. (паўн.-зах.) pryvenė̃ ’пярэдні пакой, прыхожая’ (Лаўчутэ, Балтизмы, 38). Параўн. пры́мен.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тара́нчыць ’траціць’ (Ян.), ’балбатаць’ (мсцісл., Нар. ск.), тарэ́нчыць ’несці што-небудзь аб’ёмнае і цяжкае перад сабой’ (лаг., Гіл.). Да тара́чыць (гл.) з экстэнсіўнай назалізацыяй; значэнне ’балбатаць’ ад тарачы́ць (гл.), магчыма, пад уплывам фразеалагізма тараны варыць ’гаварыць без толку’ (гом., Полымя, 1978, 5, 255).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)