Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
lute
I[lu:t]1.
n.
лю́тня f.
2.
v.i.
ігра́ць на лю́тні
II[lu:t]
n.
зама́зка f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Про́йгра ’апладненне пчалінай маткі’ (Сцяшк. Сл.), про́jигра ’тс’ (Анох.), про́игра ’вясенні вылет пчол’ (Манаенкава, Словарь). Рус.про́игра ’вылет і таўкатня пчол каля вулля, каб прасушыцца і ачысціцца перад зімоўкай’. Да ігра, іграць (гл.); што да семантыкі слова, то параўн. такія значэнні дзеяслова іграць, як ’спарвацца (аб птушках)’, ’аб злучцы жывёлы’ і да т. п.
Свіры́ць ‘ледзь-ледзь гарэць’ (Мат. Гом.), свірэ́ць ‘цьмяна гарэць’ (Сл. ПЗБ). Сюды ж свіру́шка ‘газоўка’ (чэрв., рагач., ЛА, 4). Параўн. рус.наўг.свири́ть ‘прасочвацца (пра ваду)’. Відаць, імітатыў на базе прасл.*svirati, *sviriti ‘свісцець, гудзець’, параўн. стараж.-рус.свирати, свирити ‘іграць на дудцы’, серб.-харв.сви́рати, сви́рити ‘гудзець, іграць на дудцы, скрыпцы’, славен.svírati ‘тс’, svíriti ‘гудзець, свісцець’, балг.сви́ря ‘іграць на музычным інструменце; гудзець, выдаваць гук; свісцець’, макед.свири ‘іграць (на музычным інструменце); гудзець, свісцець; стракатаць (пра цвыркуна)’, ст.-слав.свирати ‘іграць на дудцы’. Роднаснае ст.-ісл.svarra ‘бушаваць, свісцець’, ням.surren, schwirren ‘гудзець, свісцець’, ст.-інд.svárati ‘гучаць’, лац.susurrāre ‘шыпець, шаптаць; гудзець’ (Фасмер, 3, 579; Сной₂, 716). Зыходная семантыка захавалася ў свіро́ла ‘свістулька (самаробная)’ (Мат. Гом.), параўн. макед.дыял.свиро́л ‘жалейка, дудка’; сьвірэ́ц ‘музыка, што іграе на дзвюх дудках, звязаных разам’ (Ласт.), параўн. балг.свире́ц ‘музыкант на народных інструментах’, серб.сви́рац ‘музыка, што іграе на дудзе’ < прасл.*svirьcь (насуперак БЕР, 6, 554, не толькі паўднёваславянскі дыялектызм). Спецыфічная семантыка ‘цьмяна гарэць’ грунтуецца на гукавым суправаджэнні такога гарэння (шыпенні, гудзенні і пад.). Гл. таксама свірчэць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
przygrywać
незак.
1. найграваць (мелодыю); іграць;
2. акампаніраваць; падыгрываць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
бля́мкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Бразгаць чым‑н. металічным. Рыпелі вароты, блямкалі засаўкі, то там, то тут чуўся грукат у дзверы.Няхай.// Дрэнна іграць на чым‑н., брынкаць. Блямкаць на піяніна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
klímpern
vi бры́нкаць, тро́мкаць, дрэ́нна ігра́ць (на музычным інструменце)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
*Метлюхава́ць, метлюхова́ць ’іграць’ (ТС). У выніку кантамінацыі лексем метлюха́цца ’матляцца’ і польск.motłoch ’натоўп, зграя’, metlować ’дурыць галаву, рабіць галас, баламуціць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мадулява́ць
(лац. modulan = спяваць, іграць)
1) муз. пераходзіць з адной танальнасці ў другую (напр. м. голасам);
2) змяняць характар ваганняў (напр. м. электрычны ток).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)