адко́чвацца несов., возвр., страд. отка́тываться; см. адкаці́цца, адко́чваць;
◊ я́блык ад я́блыні недалёка ~ваецца — погов. я́блоко от я́блони недалеко́ па́дает
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
налі́ты
1. прич., в разн. знач. на́ли́тый; см. налі́ць I 1;
2. прил. (сочный) налито́й;
н. я́блык — налито́е я́блоко
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
недае́дкі, ‑аў; адз. недаедак, ‑дка, м.
Рэшткі чаго‑н. няз’едзенага; недаедзеныя кавалкі. Гледзячы ўніз, пазнаў [Грушка] сляды дзікоў і недаедкі леташніх яблык, .. утаптаных у траву. Пестрак. У нашых кайстрах яшчэ недаедкі хлеба і нават мяса: яго мы знайшлі на хутары. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падгні́сці, ‑гніе; зак.
1. Згніць знізу, у ніжняй частцы. Дрэва падгніло. □ Падгніе, упадзе слуп — паваліцца і ўвесь плот. Карпаў.
2. Крыху, злёгку загніць. Яблык падгніў. □ Падлога падгніла, і дошкі хістаюцца пад нагамі. Колас. // перан. Прыйсці ў заняпад, вырадзіцца. Капіталістычны свет падгніў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пама́да ’пахучая касметычная мазь’ (ТСБМ). З рус. пома́да ’тс’ (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 79), якое праз ням. Pomade < франц. pommade < pommata < лац. pōmum ’яблык’, таму што для вырабу памады першапачаткова ўжываліся яблыкі (Фасмер, 3, 322; там жа і літ-ра).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
orb
[ɔrb]
n.
1) ку́ля f., шар -а m.
2) нябе́снае це́ла (як со́нца, ме́сяц)
3) Poet. во́ка n., во́чны я́блык
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
навідаво́ку, прысл.
Разм. Так, што ўсе бачаць. У хаце пачынала ўжо змяркацца, а вайскоўцы сядзелі не надта навідавоку, дык Юрый Паўлавіч у першы момант не пазнаў Андрэя. Кулакоўскі. Дзівіўся я: Навідавоку Смяецца яблык залаты, А людзі ўсе чамусьці збоку Бяруць зялёныя плады. Маляўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смак, -у, м.
1. Адно са знешніх адчуванняў чалавека, органам якога з’яўляецца слізістая абалонка языка і ротавая поласць.
2. Адчуванне на языку, у роце або ўласцівасць ежы, якая з’яўляецца крыніцай гэтага адчування.
Кіслы на с. яблык.
3. перан. Сэнс, цікавасць, вастрыня чаго-н.
У гэтым эпізодзе ўвесь с. анекдота.
Ён адчуваў с. у працы.
4. Задавальненне, ахвота.
Дзіця са смакам з’ела пачастунак.
|| прым. сма́кавы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
eyeball1 [ˈaɪbɔ:l] n.
1. anat. во́чны я́блык
♦
eyeball to eyeball infml твар у твар;
be up to one’s eyeballs in work/debt быць па ву́шы ў рабо́це/даўга́х
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
father1 [ˈfɑ:ðə] n.
1. ба́цька
2. ствара́льнік
3. pl. fathers про́дкі
♦
like father, like son ≅ я́блык ад я́блыні недалёка ко́ціцца; яко́е дрэ́ва, такі́ клін, які́ бацька, такі́ сын
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)