смак назоўнік | мужчынскі род

  1. Адно са знешніх адчуванняў чалавека, органам якога з’яўляецца слізістая абалонка языка і ротавая поласць.

  2. Адчуванне на языку, у роце або ўласцівасць ежы, якая з’яўляецца крыніцай гэтага адчування.

    • Кіслы на с. яблык.

  3. пераноснае значэнне: Сэнс, цікавасць, вастрыня чаго-н.

    • У гэтым эпізодзе ўвесь с. анекдота.
    • Ён адчуваў с. у працы.

|| прыметнік: смакавы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

*Ляса́ўка, ліса́ўка ’лесавы яблык’ (Бяльк.), лясоўка ’дзікая яблыня’ (барыс., Сл. ПЗБ). Магчыма, з польск. lasówka ’дзікае лясное дрэва’, ’плады з такога дрэва’. Параўн. ст.-рус. лѣсница ’дзікая яблыня’, укр. закарп. лісни́ця ’дзікая яблыня ці груша’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пе́рсік ’паўднёвае пладовае дрэва і яго плод, Persica vulgaris’ (ТСБМ). З рус. персик (Крукоўскі. Уплыў, 73), якое праз с.-н.-ням. persik, с.-в.-ням. pfërsich ’тс’ з лац. malum persicum ’персідскі яблык’ (Фасмер, 3, 243).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адко́чвацца несов., возвр., страд. отка́тываться; см. адкаці́цца, адко́чваць;

◊ я́блык ад я́блыні недалёка ~ваецца — погов. я́блоко от я́блони недалеко́ па́дает

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

налі́ты

1. прич., в разн. знач. на́ли́тый; см. налі́ць I 1;

2. прил. (сочный) налито́й;

н. я́блык — налито́е я́блоко

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

недаедкі, ‑аў; адз. недаедак, ‑дка, м.

Рэшткі чаго‑н. няз’едзенага; недаедзеныя кавалкі. Гледзячы ўніз, пазнаў [Грушка] сляды дзікоў і недаедкі леташніх яблык, .. утаптаных у траву. Пестрак. У нашых кайстрах яшчэ недаедкі хлеба і нават мяса: яго мы знайшлі на хутары. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

салодкі прыметнік

  1. Які мае прыемны смак, уласцівы цукру або мёду.

    • С. яблык.
    • Паставіць на стол салодкае (назоўнік; салодкую страву, дэсерт).

  2. пераноснае значэнне: Прыемны, які прыносіць задавальненне і асалоду.

    • Салодкая трывога.
    • Не салодка (прыслоўе) жывецца сіраце.

  3. пераноснае значэнне: Празмерна далікатны, занадта ўважлівы і ласкавы.

    • Салодкая ветлівасць.
    • Салодкія манеры.

  4. пераноснае значэнне: Ліслівы, ненатуральны, дагодлівы.

    • Салодкія словы.

|| назоўнік: салодкасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Пама́да ’пахучая касметычная мазь’ (ТСБМ). З рус. пома́да ’тс’ (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 79), якое праз ням. Pomade < франц. pommade < pommata < лац. pōmum ’яблык’, таму што для вырабу памады першапачаткова ўжываліся яблыкі (Фасмер, 3, 322; там жа і літ-ра).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

orb

[ɔrb]

n.

1) ку́ля f., шар -а m.

2) нябе́снае це́ла (як со́нца, ме́сяц)

3) Poet. во́ка n., во́чны я́блык

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

навідавоку, прысл.

Разм. Так, што ўсе бачаць. У хаце пачынала ўжо змяркацца, а вайскоўцы сядзелі не надта навідавоку, дык Юрый Паўлавіч у першы момант не пазнаў Андрэя. Кулакоўскі. Дзівіўся я: Навідавоку Смяецца яблык залаты, А людзі ўсе чамусьці збоку Бяруць зялёныя плады. Маляўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)