sztuczny

sztuczn|y

1. штучны;

tworzywo ~e — сінтэтычны матэрыял;

~e ognie — феерверк;

~e oddychanie — штучнае дыханне;

2. штучны; ненатуральны

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

artificial

[,ɑ:rtɪˈfɪʃəl]

adj.

1) шту́чны, ненатура́льны

artificial flowers — шту́чныя кве́ткі

2) няшчы́ры, фальшы́вы

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

імплантава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак. і незак., што (спец.).

Правесці (праводзіць) хірургічную аперацыю ўжыўлення ў тканкі чужых арганізму матэрыялаў (біялагічна неактыўных металаў, пластмас і пад.) або перасадкі органа, тканкі, а таксама ўкаранення зародка ў матку.

І. штучны клапан сэрца.

І. зуб, хрусталік.

|| наз. імпланта́цыя, -і, ж.; прым. імплантацы́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

да́мба, ‑ы, ж.

Штучны насып для засцярогі мясцовасці ад затаплення, для абгароджвання вадасховішч і пад. Насыпаць дамбу. □ Сажалкі аддзелены адна ад адной землянымі дамбамі, на якіх расце высокая трава. А. Вольскі.

[Ад гал. dam.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аква́рыум, ‑а, м.

1. Штучны вадаём або шкляная пасудзіна для ўтрымання і гадоўлі рыб, водных жывёл і раслін. Марскі акварыум.

2. Збудаванне, спецыяльная ўстанова для вывучэння і дэманстрацыі водных жывёл і раслін.

[Лац. aquarium.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ненатура́льны

1. künstlich, únecht, imitíert;

2. (штучны) únnatürlich, nicht natürlich, náchgemacht, gekünstelt (зроблены)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

◎ Ко́тец ’возера’ (Эрем.). Укр. котець ’загародка з чароту для лоўлі рыбы’, рус. котец ’штучны вадаём, садок’, балг. ноце, макед. котец, серб.-харв. котац ’тс’. Да каціць (Тапароў, Этимология 1971, 289, 297).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

эўфуі́зм

(англ. euphuism, ад гр. euphyes = вытанчаны)

штучны, манерны, напышлівы стыль мовы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

эўфуі́зм

(англ. euphuism, ад гр. euphyes = вытанчаны)

штучны, манерны, напышлівы стыль мовы.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ча́ша, -ы, мн. -ы, чаш, ж.

1. Старадаўняя круглая пасудзіна для піцця; кубак для віна (уст., паэт.).

Сярэбраная ч.

2. Якая-н. пасудзіна, ёмішча круглай формы.

У бронзавай чашы гарэў Вечны агонь.

3. перан. Вялікі натуральны або штучны рэзервуар.

Сіняя ч. возера.

◊

Дом — поўная чаша — багаты, заможны.

Перапоўніць чашу цярпення (высок.) — пазбавіць сіл, магчымасці цярпець, выносіць што-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)