Унутраная частка плечавога выгібу. На завод спяшаліся рабочыя. Многія неслі пад пахамі кніжкі і сшыткі.Карпаў.Хлапчук падняў вопратку, моўчкі надзеў шапку, узяў пад паху халацік і знік за дзвярыма.Пальчэўскі.Роў зарос: трава, кусты, Крапіва па пахі.Гілевіч.
•••
Лахі пад пахігл. лахі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бі́ндус ’гультай’ (Сцяц., Нас.). Аткупшчыкоў (Лекс. балтызмы, 34–35) хоча бачыць тут літуанізм (з меншай пэўнасцю аб гэтым Лаўчутэ, там жа, 22). Брукнер (27) дапускае, здаецца, магчымасць сувязі з bindas ’сякера’ (< ням.Bindaxt; так прынамсі Варш. сл., 1, 156). Параўн. бінда́с ’сякера’, дурань’ (Касп.), бі́ндас ’бамбіза’ (Нас.). Аткупшчыкоў, там жа, лічыць літуанізмам і бел.біндзю́к ’хлапчук гультай і гарэза’ (Нас.). Ці не сюды адносіцца біндзюга́йла ’гультай’ (Нас.)?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зра́зунареч., разг.
1. сра́зу; то́тчас;
ён з. зразуме́ў — он сра́зу (то́тчас) по́нял;
2. (в один приём) сра́зу;
хлапчу́к узя́ў арэ́х і з. раскусі́ў — мальчо́нка взял оре́х и сра́зу раскуси́л
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падво́х, ‑у, м.
Разм. Дзеянне, якое мае сваёй мэтай падвесці або паставіць каго‑н. у няёмкае, непрыемнае становішча. Стары, чакаючы, відаць, нейкага падвоху, дабрадушна ўсміхаецца і маўчыць.Дадзіёмаў.Хлапчук зноў ускінуў свае сінія вочы і, не ўбачыўшы на маім твары падвоху, хітранька ўсміхнуўся і глянуў на старога доктара.Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
памужне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Стаць больш развітым фізічна; узмужнець. Быў просты вясковы хлапчук. А гэта — вырас, памужнеў, у плячах раздало.Ракітны.[Трахім] памужнеў і падрос за гэты час, калі яны не бачыліся.Мележ.// Стаць больш дарослым, самастойным, сталым. Мы ўжо даўно не навабранцы, Мы памужнелі ў баях.Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
субардына́цыя, ‑і, ж.
Сістэма строгага падпарадкавання малодшых старшым, заснаваная на правілах службовай дысцыпліны. Забыўшыся на свой спінінг, на прысутнасць дзядзькі Сцяпана і на ўсе субардынацыі, дырэктар школы, як хлапчук, з радасным крыкам бег да Аляксея.Шамякін.[Мікалай Мікалаевіч:] — Забудзем субардынацыю; мы ж сябры, аднадумцы, пакуль што не на службе.Грахоўскі.
[Лац. subordinatio.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хап, выкл.узнач.вык.
Разм. Ужываецца паводле знач. дзеясл. хапаць — хапнуць і хапануць, хапянуць. І Ягорка Ажывіўся, Хап цукерку З рук ды ў рот!Дзеружынскі.Хлапчук разявіў рот ад захаплення: — Вось гэта хараство! Вось гэта пекната! Не кветка — любата! І, не раздумваючы, — хап яе ў жменю...Валасевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
urchin
[ˈɜ:rtʃɪn]
n.
1) хлапчу́к -а́m., падле́так -ка m.
2)
а) гарэ́за -ы m.; сваво́льнік, распу́сьнік -а m.
б) ві́сус -а m., informal шчаню́к -а́m.
3) бе́днае, абадра́нае дзіця́
4) марскі́ во́жык
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Раўчу́к, раўча́к ’невялікі ручай’, ’неглыбокі роў з вадой’, ’калдобіна, выбоіна, далок’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, Яшк., Ян.), ’канаўка пад капяжом хаты для сцёку вады’ (Яшк.), ’рэчка’ (Ян.), раўча́г (слаўг., Яшк.), раўчо́к (Сл. ПЗБ, Бяльк.), ро́ўчак (Сл. ПЗБ). Утворана з выкарыстаннем суф. ‑(ч)ак/‑(ч)ук з агульнай семантыкай ’нешта малое ад пэўнай назвы’, параўн. ваўчак, ваўчук, хлапчук і пад. Адсюль роў‑ + ‑чук ці равок + ‑ук/‑ак > раўчу́к, раўча́к, ро́ўчак ’малы роў’. Гл. роў1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лёх, ‑у, М ‑у, м. ілёха, ‑і, ДМ лёсе, ж.
1. Склеп, падзямелле. Палац пануры і высокі, не падступіцца к тым мурам, а пад палацам лёх глыбокі — на страх нявольнікам-рабам.Машара.
2. Падземны ход. Хлапчук .. шмыгнуў ад дарослага боўдзілы ў лёх, у нару пад магазінам, ды там і астаўся.Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)