сасо́ннік, ‑у, м.
Сасновы лес. Поле тут адразае чорна-зялёная сцяна густога цяністага сасонніку. Мележ. Дарога спускаецца ў глыбокі і доўгі лог, туды, дзе пад старымі панурымі ялінамі гусціўся сасоннік і ядловец, дзе было асабліва цёмна і сцішна. Вышынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паце́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.
1. Пакрывацца потам.
П. ад гарачыні.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пакрывацца вільготным налётам.
Сцяна пацее ад вільгаці.
3. перан. Працаваць над чым-н. доўга, упарта (разм.).
П. над праектам.
|| зак. спаце́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е (да 1 і 2 знач.), упаце́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е (да 1 знач.), запаце́ць, -е́е (да 2 знач.) і адпаце́ць, -е́е (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
глухі́, -а́я, -о́е.
1. Пазбаўлены слыху.
Г. чалавек.
Падручнікі для глухіх (наз.).
2. перан., да чаго. Неспагадлівы, раўнадушны.
Г. да чужых патрэб.
3. Прыглушаны, невыразны.
Г. трэск.
Піяніна гучыць глуха (прысл.).
4. Густы, цёмны, непралазны.
Г. лес.
5. Ціхі, пустынны.
Г. завулак.
6. перан. Позні.
Глухая восень.
Глухая поўнач.
7. Без адтулін, суцэльны.
Глухая сцяна.
○
Глухі зычны — зычны гук, які вымаўляецца без удзелу голасу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
трэ́шчына ж., прям., перен. тре́щина;
сцяна́ дала́ ~ну — стена́ дала́ тре́щину;
у іх адно́сінах узні́кла т. — в их отноше́ниях образова́лась тре́щина
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Перару́б 1 ’капітальная, канявая сцяна, якая падзяляе хату на ’ часткі’ (докш., Янк. Мат.; брасл., Сл. ПЗБ), пэрэру́б, пара руб. перару́б ’тс’ (пін., ветк., бых., ЛА, 4). перарубная сцяна ’тс’ (рагач., ельск., Мат. Гом.). Укр. па)’Д.**зах. переруб ’засек’, бойк. переруба ’перагародка ў скрыні, у хаце, у каморы, куды ссыпаюць збожжа’; рус. переруб, переруба ’драўляная перагародка ў сялянскім доме ці ў нежылых пабудовах’, ст.-рус. перерубь ’тс’ (з 1576 г.). Усходнеславянскае. Да пера- і рубіць, рубаць (гл.), якое да прасл. *robiti, robati. Польскаму przerąb адпавядае проруб ’гірарубленая дзірка, палонка’, рус. прорубь ’тс’.
◎ Пераруб 2 (пірару́б) ’бэлька ў гумне, на якую ставіцца дзед — паўбоціка, апора для падоўжнай бэлькі, — па апошнюю абапіраецца верх страхі’ (паўн.-віц., ЛА, 4), перару́п ’тс’ (паст., глыб., Сл. ПЗБ) — у выніку пераносу значэння па сумежнасці: ’сцяна’ > ’верхняе бервяно сцяны, бэлька’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
распа́сться сов., прям., перен. распа́сціся; (развалиться) развалі́цца;
от взры́ва стена́ распа́лась ад вы́буху сцяна́ распа́лася (развалі́лася);
кружо́к распа́лся гурто́к распа́ўся.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прага́л, ‑у, м.
Тое, што і прагаліна. Выбліснуў правал — лугавіна. Наперадзе пятляла даволі шырокая рэчка, а за ёй зноў сцяна змешана-сасновага і лісцвянога лесу. Навуменка. У прагале паміж галін Захар бачыў толькі тры зоркі, але хутка яны патухлі. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
elewacja
ж.
1. буд. сцяна з элементамі аздобы;
elewacja frontowa — фасад;
2. геал. узвышша
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
агаро́джа, ‑ы, ж.
Плот, тын, сцяна і пад. вакол чаго‑н. Старыя ліпы і бярозы.., нібы верныя вартаўнікі, стаялі наўкола жалезнай агароджы. Чарот. Перад вокнамі, за нізкай агароджай, цвілі вяргіні. Чорны. Таму маўзалей, агароджу, Каб вечна тут вёсны цвілі, Вянкамі народ упрыгожыў. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
франта́льны в разн. знач. фронта́льный;
ф. аго́нь — фронта́льный ого́нь;
~ная сцяна́ — фронта́льная стена́;
~ная зо́на — метеор. фронта́льная зо́на;
~ная праве́рка — фронта́льная прове́рка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)