чы́сцік 1, ‑у, м.
Травяністая расліна сямейства губакветных, якая мае кветкі, сабраныя ў мяцёлкі, і шурпатаваласістае сцябло.
чы́сцік 2, ‑а, м.
Марская птушка атрада чысцікавых, якая жыве на скалах па берагах паўночных мораў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кукуру́зіна, ‑ы, ж.
Разм. Адно сцябло або зерне кукурузы. Маладыя хлопцы паспяваюць падаваць у прагавітую пашчу машыны зялёныя, сакавітыя сцябліны кукурузы і паціху штурхнуць каторую-небудзь дзяўчынусвавольніцу ці папусціць у яе доўгай кукурузінай. Палтаран.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кі́сцік ’сцябло’ (Сл. паўн.-зах.). Да кіста (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кіяшы́на ’сцябло кукурузы’ (Мат. Гом.). Гл. кіяшнік 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лады́га 1, лады́ґа, лады́жка ’сцябло расліны’, ’сцябло дудкаватай расліны’, ’сцябло агуркоў без лісцяў’, ’ліст бурака са сцяблом’, ’кветканоснае сцябло цыбулі’ (Жд. 2, Нас., Сл. паўн.-зах.), польск., ст.-польск. łodyga ’сцябло расліны’, ’галоўка з насеннем’, ’сцябло капусных раслін’ (чэш. і славац. lodyha запазычаны з польск. — Махэк₂, 338). Паводле пашырэння лексемы ладыга можна дапусціць яе паходжанне з польскай мовы. Слаўскі (5, 137) мяркуе, што гэта паўн.-слав. лексема oldyga, якая мае той жа корань, што і прасл. oldi/oldy ’лодка’, звязанае з і.-е. *aldh‑ ’выдзеўбаны ствол дрэва, лодка-чайка’. Сюды ж светлаг. лады́га ’вялікі, дарослы хлопец’ і ўкр. лади́га ’луста, акрайчык хлеба’ (семантычныя пераносы паводле падабенства).
Лады́га 2 ’нага ад калена да пяты’, ’галёнка’, лады́жка ’тс’ (Нас.). Укр. сулдыга (< sǫ‑lodyga — гл. Міклашыч, Vergl. gr., 2, 285) ’нага ад калена да пяты’, рус. лоды́га ’заканчэнне галёнкі’, ’шчыкалатка’, ’косць нагі’, ’бабкі’, ’вялікая стана нагі’, ’падваконнік’, ст.-рус. ’падножжа калоны’ (з XII ст.), ’косць для гульні’. Да лады́га 1. Названа паводле падабенства касцей канечнасцей да ствала, сцябла (Слаўскі, 5, 137), параўн. таксама літ. káulas ’косць’ — лац. caulis ’сцябло расліны’, ’рагавы стрыжань птушынага пяра’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кармафі́ты
(ад гр. kormos = пень + -фіты)
расліны, якія маюць сцябло і лісты (большасць імхоў, папаратнікавыя і насенныя расліны); параўн. талафіты.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
тало́м
(ад гр. thallos = зялёная галінка)
цела ніжэйшых раслін (водарасцяў, грыбоў, лішайнікаў, некаторых імхоў), не расчлененае на сцябло і ліста.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
szypułka
ж.
1. бат. ножка;
szypułka owocu — плоданожка;
2. мед. сцябло; ножка
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Вы́руніць ’выпусціць сцябло з пучка зелені’ (Нас.). Гл. рунь, рунець.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кауле́рпа
(н.-лац. caulerpa, ад гр. kaulos = сцябло + herpo = паўзу)
зялёная водарасць класа сіфонавых, якая пашырана ў трапічных і субтрапічных морах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)