Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Партупе́я ’плечавы паясны рэмень, да якога прышпільваецца халодная зброя, палявая сумка і пад.’ (ТСБМ). З рус.портупе́я ’тс’ (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 79), дзе з франц.porte‑épée (Праабражэнскі, 2, 110; Фасмер, 3, 336). З рус. таксама партупе́й‑прапаршчык, партупе́й‑юнкер.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
намо́рднік, ‑а, м.
1. Раменная сетка, якая надзяваецца на морду сабак або іншых жывёл. [Дог] стаяў спакойна, дасягаючы амаль да пояса нізкаросламу ад’ютанту, высока ўзняўшы сваю тупую, звязаную наморднікам морду.Самуйлёнак.
2. Папярочны рэмень аброці, які ідзе па пераноссю каня. Вартавы ўзяў каня за наморднік і пацягнуў на самы край дарогі.Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Зняць, развязаць тое, чым быў падперазаны (пояс, папругу, рэмень і пад.). Маці, не разабраўшыся, расперазала фартух і адлупцавала Грышу паскамі.Пальчэўскі.[Турок] расперазаў сваю трафейную дзягу.Быкаў.// Вызваліць ад падпяразкі. [Дзед] сеў, расперазаў кажух і, ужо крыху асмялеўшы, пачаў распытваць, як я тут жыву.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Раму́лле зборн. ’старыя рэчы’ (беласт., Сл. ПЗБ). Блізкае да шматлікіх утварэнняў у рускай мове з варыянтным коранем ром‑/рем‑, параўн. рему́га ’акравак, рызман’, ро́мух ’тс’ і пад. Фасмер (3, 469) рус. зборн. ремьё ’шмаццё’ са спасылкай на Бадуэна дэ Куртэнэ адносіць да ре́мень, гл. рамень, рэмень.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дуга́ ’дуга’, Рус.дуга́, укр.дуга́, польск.dęga, чэш.duha, серб.-харв.ду́га, ду̏га, ст.-слав.дѫга. Прасл.*dǫga; вытворнае ад дзеяслова *dęgti; параўн. *dęga, *dęgъ ’рэмень, пояс’ (славен.déga і г. д.). Гл. Трубачоў, Эт. сл., 5, 98–99, 24–26; Фасмер, 1, 549, 561. Гл. дзяга.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ля́мка, ‑і, ДМ ‑мцы; Рмн. ‑мак; ж.
Шырокі рэмень са скуры ці моцнай тканіны, які перакідваецца цераз плячо пры перацягванні, пераносцы грузу і інш. Бурлацкая лямка. □ Ісці было цяжка. Лямкі рэзалі плечы, а рэчавы мяшок спаўзаў на левы бок.Асіпенка.Мікола памог адвязаць лямкі, сабраць коўзкі і халодны шоўк парашута.Новікаў.
•••
Цягнуць лямкугл. цягнуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паясны́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да пояса (у 1 знач.). Паясныя зашпількі.// Які служыць поясам. Паясны рэмень.// Які носіцца на поясе, прымацоўваецца да пояса. Паясны нож.
2. Выкананы да пояса, да таліі. Паясны партрэт.
3.Спец. Які мае адносіны да пояса (у 5–7 знач.); які вылічваецца, робіцца па паясах. Паясны час. Паясныя цэны. Паясны тарыф.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пры́вязь, ‑і, ж.
1. Вяроўка, рэмень, ланцуг і пад., якімі прывязваюць, прымацоўваюць каго‑, што‑н. Ласяня тупала каля дубка, нарабіла сарвацца з прывязі.С. Александровіч.Прыгледзеўшыся, .. [Андрэй] убачыў, што хтось адвязвае цялё, якое пасвілася на прывязі.Дуброўскі.
2. Прыстасаванне для прывязвання жывёлы на адкрытым месцы. Разагнацца не было дзе. Я аб’ехаў вакол прывязі.Якімовіч.
•••
Трымаць язык на прывязігл. трымаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
sling
[slɪŋ]1.
n.
1) пра́шча, рага́тка f.
2)
а) пе́равязь f.
a man with an arm in a sling — чалаве́к з руко́ю на пе́равязі
б) рэ́мень(пры стрэ́льбе)
3)
а) ля́мка f.
б) пятля́ з кана́та (для падыма́ньня гру́зу)
4) кідо́к -ка́m.
2.
v., slung, slinging
1)
а) трыма́ць на пе́равязі
б) браць стрэ́льбу на рэ́мень
2) падыма́ць кана́там
3) кі́даць, шпурля́ць
4) страля́ць з рага́ткі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)