фестыва́ль, ‑ю, м.

Грамадская ўрачыстасць з паказам і праглядам якога‑н. віду мастацтва. Фестываль мастацкіх фільмаў. □ У нядзелю раніцай да Шаманскага зайшоў Наварка, каб дагаварыцца, як аформіць калгасны хор, які меўся выступаць на раённым фестывалі калгаснай самадзейнасці. Дуброўскі. / у іран. ужыв. — Бабкі, бабкі!.. Цішэй там, фес[ты]валь устроілі. Пташнікаў.

[Фр. festival — урачыстасць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

prickly [ˈprɪkli] adj.

1. калю́чы;

prickly bushes калю́чыя кусты́

2. які́ адчувае пако́лванне, калаццё;

a prickly sensation адчува́нне пако́лвання

3. які́ прычыняе турбо́ты

4. infml запа́льчывы; раздражня́льны; зласлі́вы;

He was in a very prickly mood that morning. Ён быў вельмі раздражнёны той раніцай.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

паўклада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Укласці ўсіх, многіх або ўсё, многае. Было вырашана паўкладаць дзяцей спаць, а раніцай відаць будзе, што трэба рабіць. Гурскі. — Бо так мой гарод, а во так, побач, яго. Стану пчол падглядаць, дык дзеці галовы ў дзіркі паўкладаюць і... Што ж, хочацца салодкага. Ермаловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

каняня́ і канянё, ‑няці; мн. ‑няці, ‑нят; н.

Разм.

1. Пра маларослага непрыгляднага каня. — Канянё было ў мяне хоць дужае, але гультаяватае — ідзе сабе памалу і, хоць ты зарэж яго, не пабяжыць. Бядуля. Аднойчы раніцай я прачнуўся і ўбачыў на двары нейкае малое заморанае каняня. Дамашэвіч.

2. Тое, што і жарабя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ра́но нареч., безл., в знач. сказ., в разн. знач. ра́на;

ра́но у́тром ра́на, ра́ніцай, ра́ненька;

я пришёл сли́шком ра́но я прыйшо́ў зана́дта ра́на (зара́на);

ещё ра́но обе́дать яшчэ́ ра́на абе́даць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Mrgen

I

m -s, -e ра́ніца, ра́нак

gten ~! — до́бры дзень!, до́брай ра́ніцы!

ines ~s — адно́йчы ра́ніцай; am ~ ра́ніцай

ggen ~ — пад ра́ніцу

vom ~ bis zum bend — з ра́нку да ве́чара

der ~ bricht an [dämmert], es wird ~ — дне́е

bis ggen ~ — (усю́ ноч) да ра́ніцы

II

n -s, - за́ўтра, за́ўтрашні дзень, бу́дучыня

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

аж.

1. часц. ўзмацн. Ужыв. для інтанацыйнага вылучэння слова ці словазлучэння, да якога адносіцца; падкрэслівае самую крайнюю мяжу выяўлення якой-н. уласцівасці.

Лес аж звінеў ад птушыных галасоў.

Сцежка вілася аж да самага возера.

Аж крыкнуў ад радасці.

2. часц. ўзмацн. Ужыв. для выражэння нечаканасці або раптоўнасці наступлення якіх-н. падзей.

Раніцай прачнуліся — аж няма ўжо яго.

3. злуч. Выражае выніковыя адносіны і ўзмацняе іх; ужыв. ў знач. «так», «што нават».

Машыны так гулі, аж вокны звінелі.

4. злуч. супраціўны. Злучае сказы з узаемна неадпаведным значэннем, якое ўскладняецца адценнем нечаканасці.

Хацеў ісці назад, аж пачуўся ціхі плач.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пакры́ўдзіцца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; зак.

Адчуць крыўду, успрыняць што‑н. як крыўду. Неяк раніцай Мікітку пабудзіў дзядуля: — Уставай, уставай, соня, качаняты ўжо на возера пайшлі.. — Чаму ж ты раней не пабудзіў мяне, — пакрыўдзіўся Мікітка на дзеда. П. Ткачоў. [Кузьма Чорны] прачытаў верш, адкінуўся на спінку крэсла і засвістаў.. Я пакрыўдзіўся і згроб са стала свае паперы. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

памясі́ць, ‑мяшу, ‑месіш, ‑месіць; зак.

1. што і чаго. Мясіць (у 1, 2 знач.) некаторы час. Памясіць цеста. □ Выязджаў [Русіновіч] раніцай, яшчэ поначы, і дадому дабраўся — таксама ўжо была ноч. Памясіць снегу давялося нямала. Дамашэвіч.

2. перан.; каго. Разм. Пабіць, аддубасіць. — [Віраўцы] ж цераз год залавілі Гарашуна аднаго і так памясілі, што той і памёр незадоўга. Масарэнка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гагата́ць, ‑гачу, ‑гочаш, ‑гоча; незак.

1. Абзывацца крыкам, падобным на гукі «га-га-га» (пра гусей). Назаўтра раніцай хлопчык прачнуўся ад шуму: на дварэ моцна гагаталі гусі, спалохана кудахталі куры. Ваданосаў.

2. Разм. Моцна, нястрымана смяяцца; рагатаць. — Эй, вы, слухайце! — крыкнуў Янка Тукала, зварачаючыся да сяброў і стараючыся іх перакрычаць. — Што вы гагочаце? Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)