шахтабудаўні́к, ‑а м.
Спецыяліст па будаўніцтву шахт (у 1 знач.). Гэты вось пясок больш за ўсё і не падабаўся шахтабудаўнікам. Чаркасаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сіпа́к 1, сіпе́ц ‘пясчаная глеба сівага колеру’ (Сцяшк.), параўн. сіпу́н ‘сыпун, пясок каля рэчкі’ (Бяльк.), сіпе́ц ‘пясчаная глеба сівага колеру’ (Жд. 1), сіпэ́ц ‘мокры пясок’ (Сл. Брэс.), сіпе́ль ‘неўрадлівая сівая глеба’ (Варл.). Да сіпець (гл.); параўн. сіпуга.
Сіпа́к 2 ‘грубіян’ (Касп.), параўн. укр. сіпа́к ‘уедлівы начальнік’. Паводле ЕСУМ (5, 256), апошняе выводзіцца з укр. сі́пати ‘тузаць’, што да *sěpati, роднаснага ст.-інд. ksipáti ‘кідае’, гл. сепаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
грэ́бці, грабу́, грабе́ш, грабе́; грабём, грабяце́, грабу́ць; гроб, грэ́бла; грабі́; незак.
1. Збіраць у адно месца, зграбаць граблямі, віламі і пад.
Г. сена.
2. Працаваць вёсламі, плывучы ў лодцы.
3. Разграбаць, капаць.
Г. пясок.
4. перан. 3 прагнасцю браць, захопліваць сабе.
Г. дабро.
Кожная курыца пад сябе грабе (з нар.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адляпі́цца, ‑лепіцца; зак.
Адстаць, адклеіцца (пра што‑н. прыліплае, прылепленае). Сыры свежы пясок адляпіўся ад .. падэшваў і ляжаў строчкай на падлозе. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адшліфава́цца, ‑фуецца; зак.
Пад уздзеяннем чаго‑н. набыць гладкую паверхню. [Віктар:] — Па дарозе.. [камяні] або перацерліся ў пясок, або адшліфаваліся ў круглыя галачкі. Маўр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зе́ўра, ‑ы, ж.
Разм. Прорва, адтуліна. [Ганна] як бы ажыла, у момант, нібы пры бляску маланкі ўбачыла пясок, гліну, цёмную зеўру ямы. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ме́лка,
1. Прысл. да мелкі.
2. у знач. вык. Пра нязначную глыбіню. Тут мелка, лодка на пясок сядзе.
•••
Мелка плаваць гл. плаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
sandman [ˈsændmən] n. (pl. -men) : the sandman ка́зачны чалаве́к ( які сыпле дзецям у вочы пясок);
Go to bed! The sandman’s coming! Пара спаць! Iдзе казачнік!
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
заве́яць 1, ‑вею, ‑вееш, ‑вее; зак., што.
1. Засыпаць, занесці (пра снег, пясок). Снег завеяў вуліцы. □ Сляды пясок завеяў. Танк. / у безас. ужыв. Завеяла дарогу, у некаторых мясцінах гурбы былі такія глыбокія, што снегу набіралася ажно ў халявы. Лось.
2. Аказацца засыпаным, занесеным чым‑н. Дровы завеялі снегам.
заве́яць 2, ‑вею, ‑вееш, ‑вее; зак.
Пачаць веяць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́грабціся, ‑грабуся, ‑грабешся, ‑грабецца; зак.
Разм. Выйсці, пераадолеўшы сыпучы пясок або снег. Выграбціся на дарогу. // перан. Пераадольваючы цяжкасці, перашкоды, выйсці, выбіцца куды‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)