адрэ́зак, -зка, мн. -зкі, -зкаў, м.

1. Невялікі адрэзаны кавалак чаго-н., адцінак.

А. дошкі.

2. Частка чаго-н., што вымяраецца ў прасторы або часе.

А. шляху.

○

Адрэзак прамой — мноства (частка прамой), якое складаецца з двух розных пунктаў і ўсіх пунктаў, якія ляжаць паміж імі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цясні́ць, -ню́, -ні́ш, -ні́ць; -ні́м; цесніце́, -ня́ць; незак., каго-што.

1. Прымушаць адступіць; адцясняць.

Ц. варожыя флангі.

2. Абмяжоўваць каго-н. у прасторы, плошчы.

Не буду я вас ц., паеду да сына.

3. Сціскаць, спіраць (грудзі, дыханне і пад.).

Яна адчувала, як ёй цясніла дыханне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дэзарыентава́цца, ‑туюся, ‑туешся, ‑туецца; зак. і незак.

1. Страціць (страчваць) правільную арыентацыю, правільнае ўяўленне аб часе і прасторы.

2. толькі незак. Зал. да дэзарыентаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

траекто́рыя, ‑і, ж.

Спец. Лінія, якую апісвае ў прасторы ў працэсе руху цела або пункт. Траекторыя электрона. // Лінія палёту снарада або кулі. Траекторыя ракеты.

[Ад лац. trajectus — перамяшчэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ро́ўмінг

(англ. roaming)

пашырэнне прасторы дзеяння мабільнай сувязі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

дыя́метр, ‑а, м.

Адрэзак прамой, які злучае два пункты акружнасці і праходзіць праз яе цэнтр. Дыяметр круга. // Папярочнік любога круглага цела, плошчы, прасторы. Дыяметр шара.

[Ад грэч. diámetros — папярочнік.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

каардына́та, -ы, ДМ -на́це, мн. -ы, -на́т, ж.

1. Адна з велічынь, якая вызначае месцазнаходжанне пункта на плоскасці або ў прасторы (спец.).

Геаграфічныя каардынаты.

2. перан., мн. Звесткі пра месцазнаходжанне або месцапражыванне каго-н. (разм.).

Напішы мне свае к.

|| прым. каардына́тны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

створ, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Частка прасторы, абмежаваная стойкамі, перакладзінамі і пад.

С. футбольных варот.

2. Тое, што і створка.

3. Размяшчэнне двух прадметаў на адной лініі з вокам назіральніка, а таксама напрамак, вызначаны сумяшчэннем такіх прадметаў (спец.).

|| прым. ство́рны, -ая, -ае (да 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

біяарыента́цыя

(ад бія- + арыентацыя)

здольнасць арганізмаў вызначаць сваё становішча ў прасторы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

геамагнеты́зм

(ад геа- + магнетызм)

магнітнае поле Зямлі і калязямной касмічнай прасторы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)