эгаі́зм, ‑у, м.

Перавага сваіх асабістых інтарэсаў пад інтарэсамі іншых людзей або грамадства; сябелюбства. Асаблівыя намаганні камсамольскіх арганізацыій павінны быць накіраваны.. на выхаванне іх [юнакоў і дзяўчат] у духу камуністычнай маралі, нецярпімых адносін да праяўленняў эгаізму, мяшчанства, абывацельшчыны, да парушэнняў норм сацыялістычнага супольнага жыцця. Машэраў. Абыякавыя адносіны да людзей, да чалавека працы ёсць страшэнны эгаізм. Пестрак.

[Фр. égoïsme ад лац. ego — я.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

урбані́зм

(фр. urbanisme, ад лац. urbanus = гарадскі)

1) кірунак у літаратуры і мастацтве, аб’ектам якога з’яўляецца паказ гарадскога жыцця;

2) кірунак у архітэктуры, паводле якога гарады павінны развівацца без тэрытарыяльных абмежаванняў і шчыльна забудоўвацца вялікімі будынкамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

БАРА́НЬСКАЯ КУ́ЛЬНЯ,

бараньскі кульны двор, майстэрня па вырабе ядраў і куль для гармат і гакаўніц на тэр. Беларусі ў 16 — сярэдзіне 18 ст. Засн. ў 1597 кн. М.Радзівілам у с. Барань, верагодна, Барысаўскай вол. Аршанскага пав. Работнікаў майстэрні («кульнікаў») набіралі з мясц. сялян, надзялялі іх 1 валокай зямлі, за што яны павінны былі здабываць руду, вырабляць жалеза і вугаль, адліваць ядры і кулі. У кастр. 1598 працавала 14 «кульнікаў». Бараньская кульня пастаўляла кулі і ядры Копыскаму і Біржанскаму (у Літве) замкам. «Кульнікі» ўдзельнічалі ў рамонце і доглядзе ўмацаванняў Копыскага замка, давалі грошы «на выправу выбранцев», «жита на пушкаров замковых» і стацыю (падатак) на выпадак прыезду ў Копысь Радзівілаў. За год на патрэбы Біржанскага замка Бараньская кульня вырабляла 195 вялікіх і 325 меншых ядраў, для Копыскага — 390 меншых ядраў і 780 гакаўнічных куль. Каб зберагаць лясы ад спусташэння, яны павінны былі закопваць за сабою ўсе ямы.

М.А.Ткачоў.

т. 2, с. 300

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

defer

I [dɪˈfɜ:r]

v., -ferred, -ferring

адклада́ць (на пасьля́); адтэрміно́ўваць; адця́гваць (-ца)

II [dɪˈfɜ:r]

v., -ferred, -ferring

саступа́ць, лічы́цца з кім-чым; падпара́дкавацца; слу́хацца

Children should defer to their parents’ wishes — Дзе́ці паві́нны слу́хацца бацько́ў

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Вінава́т(ы) ’чалавек, які зрабіў злачынства’; ’які мае доўг’ (КТС, БРС, Нас., Касп., Бяльк., Шат.). Укр. виноват, виноватий ’вінаваты’; ’мае доўг’, рус. паўн.-зах. винова́тый ’вінаваты, павінен’, сіб. ’грэшны’, ст.-рус. виноватый ’які з’яўляецца прычынай, крыніцай чаго-небудзь (з XVII ст.); ’вінаваты ў чым-небудзь (з XV ст.), ст.-польск. winowat, winowatyпавінны, абавязаны’, в.-луж. winowaty ’вінаваты, абавязаны’, чэш. уст. vinovatý ’вінаваты’, славац. vinovatý ’вінаваты ў нечым’; ’які прызнаецца ў віне, правіннасці’, макед. виноват (народна-паэт.) у выражэнні вино виновато, балг. виноват ’вінаваты, грэшны’, ст.-слав. виноватъ ’вінаваты’. Прасл. vinovatъ. Вытворнае ад віна́1 (гл.) і суф. ‑ават‑ы. Сюды ж прысл. вінавата, абстрактны назоўнік вінаватасць (КТС) і ст.-бел. виноватество ’вінаватасць’, якую Карскі (Труды, 204) лічыць паланізмам.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

whether [ˈweðə] conj. ці; або́, альбо́;

Ask him whether he’ll come.Cпытайцеся ў яго, ці прыeдзе ён;

whether … or not так ці іна́кш; ва ўся́кім ра́зе;

Whether you like it or not we must be there. Хочаш ты ці не, але мы павінны быць там.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

АНХАЦЭ́РКА

(Onchocerca),

род чарвей класа нематод. Выклікаюць акхацэркозы. Пашыраны ўсюды.

Цела нітка- ці воласападобнае, даўж. ў самцоў да 30 см, у самак да 1 м. Палаваспелыя паразітуюць у злучальных тканках, лічынкі (мікраанхацэркі) — у скуры. Для далейшага развіцця лічынкі павінны трапіць у мошак ці макрацоў. Праз 8—18 сутак мікраанхацэркі дасягаюць стадыі інвазійных лічынак. Развіццё паразіта адбываецца 7—8 мес. Жывёлы заражаюцца паблізу месцаў размнажэння.

т. 1, с. 408

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ought

I [ɔt]

v.

паві́нен; му́сіць

You ought to obey your parents — Вы паві́нны слу́хацца бацько́ў

it ought to be allowed — Гэ́та му́сіла б быць дазво́лена

II [ɔt]

n., informal

а́мест nought) нішто́; нуль -я́ m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

предстоя́щий

1. прич. які́ (што) ма́е быць, які́ (што) паві́нен быць, які́ (што) бу́дзе; які́ (што) ма́е адбы́цца; які́ (што) чака́е (чака́ецца); які́ (што) прадба́чыцца;

предстоя́щие вы́боры вы́бары, які́я (што) ма́юць (паві́нны) быць, які́я (што) бу́дуць, які́я (што) паві́нны адбы́цца;

предстоя́щие ему́ неприя́тности непрые́мнасці, які́я (што) яго́ чака́юць;

предстоя́щее путеше́ствие падаро́жжа, яко́е (што) прадба́чыцца (чака́ецца);

2. прил. (будущий) бу́дучы; (последующий) насту́пны;

предстоя́щая встре́ча уполномо́ченных бу́дучая сустрэ́ча ўпаўнава́жаных;

предстоя́щий сезо́н насту́пны сезо́н;

в предстоя́щем году́ у насту́пным го́дзе.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

урбані́зм

(фр. urbanisme, ад лац. urbanus = гарадскі)

1) напрамак у літаратуры і мастацтве, аб’ектам якога з’яўляецца паказ гарадскога жыцця;

2) напрамак у архітэктуры, паводле якога гарады павінны развівацца без тэрытарыяльных абмежаванняў і шчыльна забудоўвацца вялікімі будынкамі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)