Напо́й ’пітво’ (Нас.; рэч., Груз.), ’запой’ (Грыг.), ’гарэлка’ (смарг., Сцяшк. Сл.), укр.напій ’напітак’, рус.напой ’напітак; перыяд ап’янення’, польск.napój ’пітво, напітак’, чэш.nápoj ’тс’, славац.napój, в.- і н.-луж.napoj, славен.napoj, серб.-харв.напојбалг.дыял.напой ’вадапой’. Аддзеяслоўны назоўнік ад *napoiti ’напаіць’, што да *poiti, *piti (гл. паіць), параўн. навой ад навіць, набой ад набіць і г. д. (Махэк₂, 452; Шустар-Шэўц, 13, 988; Герай–Шыманьска, БЕ, 30, 1980, 2, 153–155). Спроба вывесці ст.-бел.напой ’напітак, пітво’ (1518 г.) са ст.-польск.napój ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 118) цалкам беспадстаўная.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Морс ’ягадны або фруктовы напітак’ (ТСБМ). Ст.-рус.морсъ ’тс’, ’пладовы сок’ (XVI ст.). Найбольш верагодна збліжаць з рум.múrsă, mórsa ’сыта’, ’сок, вадкасць’, ’морс’, якія з лац.mulsa ’сыта, напітак з мёду’ (Цікцін, 2, 1023; Фасмер, 2, 658).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
некта́р, ‑у, м.
1. У старажытнагрэчаскай міфалогіі — напітак багоў, які даваў ім бяссмерце і вечную маладосць.
2. Цукрысты сок, які выдзяляецца нектарнікамі вышэйшых раслін.
[Грэч. néktar.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
віно́, -а́, мн. ві́ны, він і -аў, н.
Алкагольны напітак, прыгатаваны з ягад, садавіны.
Чырвонае в.
Вінаградныя віны.
Сталовае в.
|| памянш.вінцо́, -а́, н. (разм.).
|| прым.ві́нны, -ая, -ае.
В. пах.
В. склеп.
○
Вінныя ягады — сушаныя плады фігавага дрэва.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ко́фе, нескл., м.
1. Трапічнае дрэва або куст сямейства марэнавых, з насення якіх гатуюць асобы напітак; кафейнае дрэва.
2.зб. Насенне гэтага дрэва. Малоць кофе.// Парашок з размолатага насення гэтага дрэва, а таксама заменнік такога парашку‑, кава (у 1 знач.). Жалудовы кофе.
3.Напітак, прыгатаваны з такога парашку; кава (у 2 знач.). Піць кофе.
•••
Чорны кофе — моцны кофе без малака, без смятанкі.
[Гал. koffee з араб.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Trank
m -(e)s, -tränke напо́й, напі́так, пітво́; по́йла
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
медаву́ха, ‑і, ДМ ‑вусе, ж.
Разм. Хмельны напітак з мёду. Гаспадар наліваў у шклянку то самагонкі, моцнай, як агонь, то медавухі, то віна.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жураві́навы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да журавін. Журавінавы ліст.// Багаты журавінамі. Журавінавае балота.// Прыгатаваны з журавін, з журавінамі. Журавінавае варэнне. Журавінавы напітак. Журавінавы сок.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)