Verbum

упо́тай, прысл.

Непрыкметна для іншых, скрытна, тайком, цішком. Вера Іванаўна ўпотай пазірала, як Пятро абыходзіцца з малою. Сабаленка. І толькі часам вечарамі, употай ад хлопцаў, даставаў [Алёша] з тумбачкі чорную бесказырку і падоўгу моўчкі сядзеў, пазіраючы ў засмужанае марозам акно. Нядзведскі.

нака́лены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад накаліць.

2. у знач. прым. Нагрэты да вельмі высокай тэмпературы.

3. у знач. прым. Разм. Вельмі напружаны, узбуджаны. Шэмет моўчкі ўстаў, абцягнуўся, абтрапаўся і зрабіў крок наперад. Адчувалася, што ён быў увесь як накалены. Лобан.

пры́хамаць, ‑і, ж.

Абл. Капрыз, недарэчнае, надуманае жаданне. І калі паны ў абедзвюх паэмах дзейнічаюць толькі па ўласнаму капрызу, прыхамаці, .. то і гусляр і Бандароўна паўстаюць як увасабленне народнай сціпласці. Навуменка. Што за прыхамаць была, Калі моўчкі брыгадзіра Ты увагай абышла? Глебка.

прабубні́ць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., што.

Разм.

1. Невыразна, незразумела сказаць што‑н. Салдат чамусьці адразу зрабіўся вельмі негаваркі, моўчкі закурыў яшчэ раз, нешта прабубніў на развітанне і, не глянуўшы на Максіма, падаўся з купэ. Машара.

2. і без дап. Бубніць некаторы час.

здзець, здзену, здзенеш, здзене; зак., што.

Разм. Зняць што‑н. надзетае, абутае. Здзець паліто. Здзець боты. □ Рыгор моўчкі здзеў гарнітур і далікатна павесіў яго на сцяне. Гартны. // Зняць што‑н. уздзетае, начэпленае. Бліжай сталі залатыя аганькі — Вось і бераг! Здзеньце вёслы, маракі! Гурло.

рыхт, ‑у, М ‑хце, м.

Разм. У выразе: рыхт у рыхт — таксама, дакладна так або такі самы, дакладна такі. На крок за .. [Іванам] двое спадарожнікаў, такіх жа барадатых .. і ўзброеных рыхт у рыхт, як іхні правадыр, моўчкі пазіралі на пазаміраўшых ад цікавасці вучняў. Лужанін.

ні́шкам, прысл.

Разм.

1. Моўчкі. Ка мне схілілася ты нішкам На грудзі, поўныя вясны. А там, над рэчкаю, ў зацішку Маўчалі ў беразе чаўны. Трус.

2. Непрыкметна для іншых; употай. Яша курыў нішкам яшчэ ў партызанах, але камандзір не раз прабіраў яго за гэта. Кулакоўскі.

прыбра́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад прыбраць.

2. у знач. прым. Прыведзены ў парадак, чысты; упрыгожаны. І доўга сядзелі ў пустой, прыбранай хаце, і маўчалі, і моўчкі слухалі, як на сцяне ў поўнай цішыні цікаў гадзіннік. Адамчык. Павялі паслоў Да прыбраных сталоў. Лось.

по́зех, ‑у, м.

Міжвольны глыбокі ўдых і выдых з шырока разяўленым ротам, а таксама гук, які ўзнікае пры гэтым; зявок. Я веру поўдню. Казкі не лапоча ён І позехам даўгім не крывіць рот, А моўчкі ўсмак працуе заклапочана Ды рукавом з ілба сцірае пот. Бураўкін.

касцяны́, ‑ая, ‑ое.

1. Выраблены з косці (у 3 знач.). Касцяныя гузікі. Касцяная ручка нажа. □ Анатоль прайшоў у будан, моўчкі сагнуўся і падняў з коўдры белую касцяную расчоску з ручкай накшталт рыбінай галавы. Ваданосаў.

2. Здабыты, прыгатаваны з касцей жывёлы. Касцяная мука. Касцяны клей.