1.аб кім-чым, над чым і без дап. Раздумваць, мысліць, разважаць.
Многа думаў аб жыцці.
Д. над задачай.
2.Меркаваць, прытрымлівацца якой-н. думкі.
Думаю, што справа гэта не заслугоўвае ўвагі.
3.з інф. Мець намер што-н. зрабіць.
Думаю застацца дома.
4.на каго (што). Падазраваць, лічыць вінаватым у чым-н.
Дарэмна на яго д.
5.аб кім-чым. Клапаціцца, турбавацца.
Трэба д. аб дзецях.
◊
І думаць няма чаго (разм.) — пра поўную немагчымасць зрабіць што-н.
І не думай (разм.) — пра катэгарычную забарону рабіць што-н.
Трэба думаць (разм.) — напэўна, мабыць, хутчэй за ўсё.
|| зак.паду́маць, -аю, -аеш, -ае (да 1, 3—5 знач.).
|| наз.ду́манне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вя́ліцца ’прагна хацець чаго-небудзь’ (Нас.). Можна меркаваць, што гэты дзеяслоў звязаны з вя́ліць (гл.) і спачатку ўжываўся як метафара.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
debate
[dɪˈbeɪt]1.
n.
1) дэба́ты pl. only.
2) дыску́сія, спрэ́чка f., абмеркава́ньне n.
2.
v.t.
1) ве́сьці спрэ́чку, дыскутава́ць
2) разгляда́ць, абмярко́ўваць спра́ву (на афіцы́йным пасе́джаньні)
3) разважа́ць, меркава́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Вылына́ць ’выхадзіць’ (Яруш.). Запазычанне з укр.ви́линути ’вылецець’, ли́нути ’ляцець, імкнуцца’, калі меркаваць па галоснаму пасля л. Сюды ж ліняць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кусугло́бы ’касавокі’ (Бяльк.). Да касаглобы. Улічваючы балг.глоб ’вачніца’ і макед.глоб ’тс’, можна меркаваць аб старажытнай беларуска-балгара-македонскай ізалексе.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Намелькава́цца ’наканаваць’: Як яму намелкуецца на енку з раджэння, так і будзя (карм., Мат. Гом.). Няясна, магчыма, дэфармаванае памяркуецца, гл. меркаваць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
assume[əˈsju:m]v.
1.меркава́ць, лічы́ць, дапуска́ць;
let us assume that… дапу́сцім, што…
2.fml прысво́йваць (уладу), захо́пліваць
3.fml браць імя́;
He assumed a new name. Ён узяў сабе новае імя.
4. : assume an air of innocence прыня́ць няві́нны вы́гляд
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
believe[bɪˈli:v]v.
1. ве́рыць;
Don’t believe a word of him! Не вер ніводнаму яго слову!
2. ду́маць, меркава́ць, лічы́ць
♦
make believe рабі́ць вы́гляд, прыкі́двацца;
believe it or notinfml вер ці не вер;
seeing is believing уба́чыць – (зна́чыць) паве́рыць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
разлі́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1.Незак.да разлічыць.
2.Меркаваць, мець намер. На рыбалку мы разлічвалі трапіць гадзіны за дзве да надыходу змроку.Сіняўскі.Падышоў не бацька, як .. [Лёдзя] разлічвала, а маці.Карпаў.// Спадзявацца на ажыццяўленне чаго‑н. [Іван Харытонавіч:] — У такім разе і мы будзем разлічваць на вашу дапамогу.Новікаў.Спаткаць тут знаёмых [Іван] не разлічваў, а таму заказаў нават гарэлкі, што пры іншых абставінах, бадай, не дазволіў бы сабе.Аношкін.// Ускладаць надзеі на каго‑н. [Якаўлеў:] — Адным словам, на .. [Валю] можаш разлічваць: не падвядзе, чалавек свой!Анісаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цяплі́цца, цепліцца; незак.
1. Слаба, невялікім полымем гарэць. У гушчары на невялікай палянцы цепліцца з сухога галля касцёр.Няхай.// Слаба свяціцца. У акне Аўдзеевай хаты цепліўся слабы агеньчык лямпы, дзверы былі зачынены.Дуброўскі.
2.перан. Быць, мецца, праяўляцца ў малой, нязначнай ступені (пра жыццё, надзею, пачуццё і пад.). І толькі па стогну .. можна было меркаваць, што ў распластаным целе цепліцца яшчэ жыццё.Якімовіч.І радасць цепліцца ў сэрцы, Што гэтым незабыўным днём Нам шчасце выпала сустрэцца З узнятым сцягам над Крамлём.Танк.
3.Зал.да цяпліць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)