◎ *Пасшыме́чваць, драг.посшымэчуваты ’паскідваць, параскідаць’ (Клім.). Генетычна да шамацець ’шумець, шапацець’, але семантыкай бліжэй да рус.кур., дан.шемотну́ться ’кінуцца’. Паходзіць з аргатычнай прыстаўкі ше‑ і метать ’кідаць’ (Гараеў, 421; Фасмер, WuS, 3, 200; ён жа, 3, 427).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
першапрасто́льны, ‑ая, ‑ае.
Уст. Які з’яўляецца самым старажытным стольным горадам, сталіцай. //узнач.наз.першапрасто́льная, ‑ай, ж. Ужываецца замест уласнага імя Масква. [Грыбаў:] Кожны афіцэр, у якім яшчэ жыве сумленне, абавязаны, не марудзячы ні хвіліны, кінуцца ратаваць.. [Маскву]! Рассекчы брудную лапу, што душыць святую, першапрастольную нашу!Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
2. (кінуццанаўцёкі) die Flucht ergréifen*; flíehen*vi (s)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Скруціцца ‘скурчыцца, згарнуцца’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ), ‘пакалечыцца’ (Сцяшк. Сл.), ‘звіцца, скруціцца’ (ТС), ‘упасці мёртвым, згінуць’ (Скарбы, Варл., ТС), ‘ашалець’ (Пятк. 2, Ян., Сцяшк. Сл.), ‘кінуцца ў гулі; звязацца з дрэннай кампаніяй’ (Мат. Гом., Ян.). Да круціць (гл.) у розных значэннях.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Kníebeugung
f -, -en кле́нчанне; зямны́ пакло́н
éinen Kníefall tun* — кі́нуцца на кале́ні, пака́яцца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
vórschießen
*
1.
vi(s)кі́нуцца [ры́нуцца] напе́рад
2.
vt выдава́ць ава́нсам, пазыча́ць (каму-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ірвану́ццаірвану́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак. і аднакр.
Зрабіць рэзкі рух, кінуцца, памкнуцца куды‑н. Конь адразу скочыў, ірвануўся і, дзіка храпучы, паляцеў па вуліцы.Мележ.Сабраўшы ўсю сваю сілу, Генадзь ірвануўся і ўгледзеў, што адна нага яго правалілася пад мост.Сабаленка.Партызанскія ўзводы рвануліся наперад.М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Турта́ць ‘прыспешваць, падганяць’ (Ласт.). Пацюпа (Arche, 2007, 3, 195) узводзіць да туры́ць ‘гнаць’, відаць, з узмацняльным ‑т‑. Параўн. чэш.trtati ‘спяшацца дробнымі крокамі’, якое Махэк₂ (654) параўноўвае з балг.тъ́ртя ‘кінуцца бегчы’ і лічыць паралельнымі ўтварэннямі з чэш.drdati (< *dьr‑ta‑ti ‘драць’), параўн. дырда (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паго́ня, -і, ж.
1.за кім-чым. Праследаванне каго-, чаго-н. з мэтай дагнаць, злавіць.
Кінуцца ў пагоню за кім-н.
2. Чалавек ці звычайна група людзей, якія праследуюць каго-н.
П. бегла па слядах.
3.перан., за кім-чым. Імкненне дабіцца каго-, чаго-н., дасягнуць чаго-н.
П. за прыбыткам.
У выразе: у пагоніза кім-чым, узнач.прыназ.зТ — імкнучыся да каго-, чаго-н.
У пагоні за славай.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
asunder[əˈsʌndə]adv.dated
1. у ро́зныя бакі́;
rush asunderкі́нуцца ў ро́зныя бакі́;
families torn asunder by a war се́м’і, раскі́даныя ў ро́зныя бакі́ вайно́й
2. на кава́лкі, на ча́сткі;
break/cut asunder разлама́ць/разрэ́заць на ча́сткі
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)