багама́з, ‑а, м.
Разм. уст. Іканапісец. Куча народу. У сярэдзіне важна сядзіць багамаз, разлажыўшы сваіх багоў. Колас. // Разм. іран. Пра мастака. Партрэт славутага рускага паэта дзядзька Антось купіў у Нясвіжы гэтай восенню ў нейкага багамаза. С. Александровіч. // Разм. жарт. Пра мурзатага, запэцканага чалавека. [Аляксей:] Ды не, Коля, ну куды я такім багамазам прыпёрся? Проста з цэха, не мыты, не рыты! Губарэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Савакупля́цца ’здзейсніць палавы акт’, савакупле́нне (ТСБМ). Новае запазычанне з рус. совокупля́ться (Крукоўскі, Уплыў, 42), якое запазычана з ц.-слав., ст.-слав. съвъкоупити, вытворнага ад ст.-рус., ц.-слав. въкупѣ ’сумесна’, купъ ’куча’ (Фасмер, 3, 705).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сту́па Ст.-бел. Куча зямлі, каменняў.
□ ур. Сту́пішча (поле) каля в. Беражцы Жытк.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
◎ Кучугу́р’е ’вялікія шырокія купіны’ (ТС). Параўн. рус. кочура ’купіна’, кочка ’тс’ ад късь як аблаўтнага варыянта да куча (гл.). Зыходная форма *качурʼе. Форма кучугур е пад уплывам рада слоў на ‑горʼе (нагорʼе, пласкагорʼе і г. д.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лобжа ’куча галля’ (ветк., Мат. Гом.). Да лоўж ’тс’ (гл.). Мена губнога назіраецца і ў ветк. ломжа ’тс’ (там жа), а таксама ў тапоніме Ломжа (ПНР) — насуперак Сташэўскаму (Sł geogr., 1959, 173) і Брукнеру (там жа).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
mint
I [mɪnt]
n.
1) мя́та f.
2) мя́тная цуке́рка
II [mɪnt]
1.
n.
1) манэ́тны двор
2) мно́ства n.
mint of money — ку́ча гро́шай
mint of trouble — ку́ча непрые́мнасьцяў
2.
v.t.
1) чака́ніць (манэ́ты)
2) рабі́ць; твары́ць; фабрыкава́ць
3.
adj.
беззага́нны, як но́вы
in mint condition — у беззага́нным ста́не
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Másse
f -, -n
1) ма́са, рэ́чыва
2) ку́ча, вялі́кая ко́лькасць
3) нато́ўп
in ~n kómmen* — прыхо́дзіць нато́ўпам
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Knäuel
m, n -s, -
1) клубо́к
sich wie ein ~ zusámmenringeln — скруці́цца клубко́м [у клубо́к]
2) нато́ўп, ку́ча
3) рой
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Варахо́бкі ’старыя малавартасныя рэчы’ (КЭС): «збірай свае варахопкі ды ідзі вон з хаты». Да *ворох ’куча, груда’ і суфіксаў ‑oba‑ і ‑ък. Аб суфіксацыі ‑oba‑ гл. SP, 1, 61–62. Пра *ворох Фасмер, 1, 355; Шанскі, 1, В, 168–169. -
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
то́лкам, прысл.
1. Так, каб было зразумела. — Які ячмень, хто пастрыг, раскажы толкам? — звярнуўся да Волькі Міхал. Васілевіч. — Ды раскажы ты [Віктар] толкам, у чым справа? — нецярпліва крыкнуў Мірон. Маўр. // Сур’ёзна, не жартуючы. [Цётка Ганна:] — Яму гаворыш, гаворыш толкам, а ён [доктар] пра перадачу знайшоў час думаць. Лынькоў.
2. Добра, як належыць. Праверылі — кучы не ўсе толкам зложаны. У некаторых месцах куча гною асобна, а торф асобна. Ермаловіч. // Доказна, лагічна. Аб выніках даследавання даложана толкам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)