◎ Ну́ртам, ну́рта ’ніцма’ (Сцяшк. Сл., Сл. ПЗБ). Відаць, да курыць ’падаць уніз тварам’ пад уплывам корт, курт ’глыбіня, вір’ (гл.); сюды ж нуртаваць ’ныраць, даваць нырца’ (Сцяшк. Сл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

курэ́ць, ‑рыць; незак.

Тое, што і курыцца (у 1–3 знач.). Цыгарка з газеты густа курэла на попельніцы. Хадкевіч. Мокрая зямля пачынала курэць параю. Ракітны. Машына .. неслася па шашы, аж курэў снег. Арабей.

•••

Аж (толькі) пыл курыць гл. пыл.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

zabronić

зак. czego забараніць што;

zabronić palenia — забараніць курыць (паліць)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

дазваля́цца несов.

1. безл. позволя́ться, разреша́ться;

куры́ць не ~ля́ецца — кури́ть не разреша́ется;

2. страд. разреша́ться, позволя́ться, дозволя́ться; предоставля́ться; см. дазваля́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Куро́дым ’густы едкі дым пры тленні’ (ТСБМ, ТС, Сл. паўн.-зах., Ян., Сцяшк., З нар. сл., Сержп. Пр., Сержп. Ск., Янк. I, Бір.). Да курыць (гл.) і дым (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Падкураваць ’пад’юдзіць, падбухторыць да чаго-н.’ (Федар. VII). Да курыць. Развіццё семантыкі, відаць, праз ужыванне гэтага дзеяслова ў пчалярскай практыцы: падкурыць (пчол) ’выгнаць з вулля, каб ляцелі шукаць нектар’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

schmökern

I

vi разм. чыта́ць бульва́рныя кні́жкі; «глыта́ць» кні́жкі

II

vi куры́ць (лю́льку)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

ранава́та, прысл.

Разм. Крыху рана. — Ці не ранавата, Іван Нічыпаравіч, — гаварыў Барташэвіч, устаючы з пасцелі. Апіраючыся на палку, ён прайшоўся па склепе. Якімовіч. — А курыць, брат, яшчэ ранавата, — сур’ёзна сказаў Толя заўчаснаму кавалеру, які і так зачырванеўся да вушэй. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Куралёк 1 ’газнічка’ (Сл. паўн.-зах.). Да кураль (гл.).

◎ Куралёк 2 ’частка кумпяка’ (Сл. паўн.-зах.). Да курыць (гл.), кураль (гл.). Матывацыя назвы звязана з тэхналогіяй вэнджання. Параўн. куранка 2 (гл.) ’вяндліна’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

цыга́ра, ‑ы, ж.

Туга скручанае ў трубачку для курэння тытунёвае лісце. Выгладжаны і прылізаны, важна сядзіць.. [Скірмунт] у сваім пышным кабінеце за багатым сталом, курыць дарагія цыгары. Колас. Аканом выскачыў куляю з пакояў, а пан закурыў цыгару, сеў у крэсла і пачаў думаць... Чарот.

[Фр. cigare, ням. Zigarre.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)