layer

[ˈleɪər]

n.

1)

а) кла́дчык -а m.

bricklayer — му́ляр -а m.

б) но́сная куры́ца, нясу́шка f

2) пласт -а́ m.; слой -ю m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

мо́кра прысл, мо́кры nass; feucht (вільготны);

наскро́зь мо́кры pítschnass, tríefnass, trópfnass;

◊ мо́края ку́рыца ein begóssener Púdel;

у яго́ во́чы на мо́крым ме́сцы er hat nah ans [am] Wásser gebáut

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

◎ Пу́тачка ’курачка’: патачка, патачка, села прр прр (гавораць, калі хочуць злавіць курыцу (барыс., LKK, 16, 187)). Грынавяцкене і інш. (там жа) звязваюць з літ. pututė ’тс’; Лаўчутэ (Балтизмы, 147) адносіць да слоў, балтыйскае паходжанне якіх недастаткова аргументаванае. Гл. пу́ця ’курыца’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

грэбці, ✂; незак.

  1. Збіраць у адно месца, зграбаць граблямі, віламі і пад.

    • Г. сена.

  2. Разграбаць, капаць.

    • Г. пясок.

  3. перан. З прагнасцю браць, захопліваць сабе.

    • Г. дабро.
    • Кожная курыца пад сябе грабе (з нар.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

*Вадзіцелька, гом. вадзіцілка ’курыца, якая водзіць куранят’ (ДАБМ, 888). Утворана ад *вадзіцель ’той, хто водзіць’ або непасрэдна ад вадзіць. Страту мяккасці л у суфіксе можна вытлумачыць уплывам слоў, утвораных ад форм на ‑ло: вала̀чылнік < валачыла. Параўн., аднак, дыял. учыцілка, радзіцілка, прыяцелка, пісацелка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Кур’я́н 1 ’курыца з прыкметамі пеўня’ (ТС). Да кур 1 (гл.). Першапачаткова *куран (Сцяцко, Афікс. наз., 147).

Кур’я́н 2 ’дзіцячая гульня’ (ТС). Да курʼян 1 (гл.). Параўн. куры (гл.) — тая самая гульня. Ловяць з завязанымі вачыма. Каго зловяць, той «кур’ян» (ТС, 2, 254).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

speckle

[ˈspekəl]

1.

n.

кра́піна, кра́пінка f.

This hen is gray with white speckles — Гэ́тая ку́рыца шэ́рая ў бе́лыя кра́пінкі

2.

v.t.

зна́чыць кра́пінамі, пярэ́сьціць, сьпярэ́шчваць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

мо́кры, ‑ая, ‑ае.

1. Насычаны вільгаццю; сыры; проціл. сухі. Мокры снег. □ Мокрае адзенне і рухацца перашкаджала і ўніз цягнула. Маўр. Ля кастроў гаманілі хлопцы, сохла мокрая вопратка. Брыль. // Пакрыты вільгаццю. На мокрай траве, на лістах алешніку буйнымі кроплямі зіхаціць раса. В. Вольскі. Уважна слухала Агапа чытанне, і слёзы часта рабілі мокрым яе твар. Мурашка. // Потны. З кабінета першага сакратара выляталі па адным чырвоныя і мокрыя ад поту старшыні адсталых калгасаў. Шамякін.

2. Разм. Дажджлівы, сыры (пра надвор’е). Мокрая вясна. □ Нават у мокры год жыта тут слабее бывае. Крапіва. Ноч была мокрая, чорная. Зарэцкі.

•••

Вочы на мокрым месцы гл. вока.

Мокрае месца застанецца гл. месца.

Мокрая курыца гл. курыца.

Мокрая справа гл. справа.

Мокры, хоць выкруці — вельмі мокры.

Як мокрае гарыць — вельмі марудна (рабіць што‑н., робіцца што‑н.).

(Як) мокрая варона гл. варона.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пы́ці-пы́ці — падзыўныя словы для курэй (ашм., Стан.), параўн. рус. пыть‑пыть, пытя‑пыти — падзыўныя словы для індычак. Магчыма, у выніку перараскладання ціп(ы)‑ціп(ы), падзыўныя для курэй (гл.), параўн. рус. баська‑баська < кабась‑ кабась (ад кабан), гл. Германовіч, Междом., 74. Сюды ж пыцька (pyťka) ’курыца’ (Арх. Федар.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

nieść się

незак.

1. несціся; імчацца;

2. разносіцца; распаўсюджвацца;

3. несціся (пра птушак);

kura się niesie — курыца нясецца

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)