спецво́пратка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Спецыяльная вопратка, прызначаная для працы ў розных умовах. І будаваць трэба круглы год і ў любое надвор’е. Тэрмінова складалася спісы на выдачу цёплай спецвопраткі. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эксцэ́нтрык 1, ‑а, м.
1. Артыст, які выконвае эксцэнтрычныя нумары.
2. Уст. Чалавек з дзівацтвамі.
[Фр. excentrique.]
эксцэ́нтрык 2, ‑а, м.
Спец. Круглы дыск, які круціцца вакол сваёй асі, што размешчана не ў цэнтры, а збоку.
[Фр. excentrique ад лац. ex — з, па-за і centrum — цэнтр.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бу́лка
(польск. bułka, ад іт. boule = круглы хлеб)
1) невялікі хлеб з пшанічнай мукі; белы хлеб;
2) тое, што і бохан.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Рато́нда 1 ’круглая пабудова’ (ТСБМ), ’тоўстая жанчына’ (Сл. ПЗБ), параўн. польск. жарг. rotunda ’таўсцяк’. Праз польскую з лац. rotundus ’круглы’.
Рато́нда 2 ’жаночая доўгая накідка без рукавоў’ (ТСБМ), ратэ́нда ’шырокае адзенне’ (Сл. рэг. лекс.), параўн. рус. рото́нда ’жаночы плашч без рукавоў’. Праз польск. rotunda ’тып пелерыны ці спадніцы’ (Віткоўскі, Słownik, 166) з франц. rotonde ’тс’, што да лац. rotundus ’круглы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
round4 [raʊnd] adv. наво́кал, навако́л, наўко́л, вако́л;
all the year round кру́глы год;
better all round ле́пей ва ўсіх адно́сінах;
She did not turn round. Яна не азірнулася.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
нітча́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Спец.
1. Род водарасцей, якія растуць у стаячых водах або ў рэках з павольным цячэннем вады.
2. Круглы ніткападобны чарвяк, гліст, які паразітуе ў целе чалавека і жывёл.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Капы́ца ’круглы раменьчык, якім звязваюць часткі цэпа’ (Выг.). Параўн. польск. kapica ’тс’, якое ад ст.-польск. kapica ’манашаскі ўбор, каптур’ (Слаўскі, 2, 54).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
задзі́рлівы, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і задзірысты. Бадай усе [сведкі] ў адзін голас: хлопец так сабе, працавіты, але ж дужа ўжо непаслухмяны, задзірлівы. Лынькоў. [Янка] бачыў .. блішчасты круглы твар [суседкі] з задзірлівымі вачамі, бачыў, што смяецца яна хціва, з назолаю. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Круглец 1 ’асака са сцяблом круглай формы’ (Жыв. сл., Сл. паўн.-зах.). Да круглы (гл.).
Круглец 2 ’сіт, Juncus L.’ (Касп.). Гл. круглец 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ацу́пак ’абрубак, палена; маларослы таўсцячок, целяпень’ (Грыг.), ’таўсцячок’ (Нас.), ацопак ’цяльпук’ (Ян.), укр. оцупок, оцупалок ’абрубак, бервяно, палена’, рус. дан. оцупок ’абрубак, калода’, польск. ocupek ’невялікі кавалак дрэва або чаго іншага, тоўсты і плоскі або круглы; чалавек такой формы’ (з украінскай). Ад гукапераймальнага цуп або цоп, што перадаюць рэзкае падзенне або раптоўны ўдар; да семантыкі параўн. целяпе́нь ’круглы абрубак; непаваротлівы, няспрытны чалавек’ ад гукапераймальнага цялеп//цялёп, што адлюстроўвае падзенне, матлянне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)