калёсы гру́знуць у гразі́ die Räder sínken in den Schlamm ein
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ато́сы, атос; адз. атоса, ‑ы, ж.
Драцяныя або з жалезных прутоў, рэменю і інш. цяжы ў возе. Антось агледзеў тут прылады, Калёсам добра даў «памады»,.. А напамадзіўшы калёсы, Паправіў вітыя атосы.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лядзя́к, ледзяка, м.
1. Невялікі кавалак лёду; ільдзінка. Калёсы тарахцелі па нераста[л]ых ледзяках.Гартны.Пагодзіцца. Са стрэх ледзякі дзінькаюць.Барадулін.
2.перан.Разм. Пра чалавека, які вельмі змёрз ці мае халодны тэмперамент.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стальма́шыць, ‑шу, ‑шыш, ‑шыць; незак.
Разм. Займацца рамяством стальмаха; рабіць калёсы, сані. А перад вялікаю вайною вольны быў [Гельскі] ад гэткіх спраў: пачаў рабіць дома — стальмашыў, а для зямлі — трымаў хлапчука-парабчука.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уве́зцісов. ввезти́;
у. калёсы ў хлеў — ввезти́ теле́гу в сара́й;
у. з-за мяжы́ тава́ры — ввезти́ из-за грани́цы това́ры
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падво́дчык, ‑а, м.
Возчык на падводзе. Каля воза стаяў высокі, худы падводчык.Гурскі.Выходзілі з лесу ўзброеныя хлопцы, спынялі абоз, згружалі ўсё, што было на вазах. Павязаўшы падводчыкаў, ускідвалі іх на калёсы.Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жы́дкі, ‑ая, ‑ае.
Абл.
1. Вадзяністы, негусты. Жыдкі кісель. □ Па калодкі вязлі калёсы ў жыдкую гразь.Нікановіч.
2. Рэдкі, негусты. У госця былі жыдкія чорныя вусы.Самуйлёнак.
3. Тонкі і гібкі. Жыдкі дубец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аглуша́льны, ‑ая, ‑ае.
Здольны аглушыць, вельмі моцны, гучны. Пярэдні паравоз узняўся і павіс у вогненным смерчы — шалёна круціліся на месцы калёсы. Усё гэта цягнулася долю секунды і — рассыпалася, распалася ў аглушальным грукаце.Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Раска́ты мн. л. ’двухкалёсны воз для вывазу лесу’ (Касп.), ’калёсы (воз) для возкі бярвенняў’ (Бяльк., Мат. Маг.). Ад раскаці́ць ’расцягнуць, развесці’, першапачаткова ’расцягнуць пярэднюю і заднюю частку воза, каб павялічыць яго даўжыню’, гл. каціць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
укі́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.
1.у што. Імкліва кінуцца куды-н., скочыць у што-н.
У. на хаду ў калёсы.
2.у што. Уваліцца куды-н., падаючы ўніз (разм.).
У. ў канаву.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Нечакана ўзнікнуць, паявіцца.
Укінулася хвароба.
|| незак.укі́двацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)