скачо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м.

1. Хуткае перамяшчэнне цела адштурхоўваннем ад якога-н. пункта апоры.

С. зайца.

2. перан. Рэзкае змяненне чаго-н.

С. зарплаты.

С. узроўню вады.

3. Пераход ад старога якаснага стану да новага ў выніку колькасных змяненняў (кніжн.).

|| прым. скачко́вы, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

С. механізм (у кінаапаратуры: які скачкападобна, рыўкамі перамяшчае кінастужку пры зме́не кадраў).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пераламле́нне, ‑я, н.

1. У фізіцы — адхіленне, змяненне напрамку (радыёхваль, светлавых, гукавых і інш. хваль) пры пераходзе з аднаго асяроддзя ў другое. Пераламленне святла.

2. Вытлумачэнне якой‑н. з’явы, заснаванае на пэўным яе разуменні. Платонаў.. ствараў вобраз у пераламленні часу. Сабалеўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кан’юнкту́ра, ‑ы, ж.

1. Становішча, якое склалася ў пэўнай галіне грамадскай дзейнасці; абставіны, сітуацыя. Міжнародная кан’юнктура. Палітычная кан’юнктура. Спрыяльная кан’юнктура.

2. Сукупнасць прымет, якія характарызуюць стан таварнай гаспадаркі: змяненне цэн, курс каштоўных папер, аб’ём выпуску прадукцыі і пад. Эканамічная кан’юнктура.

[Лац. conjunctura.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кругаваро́т, ‑у, М ‑роце, м.

1. Працэс, які бесперапынна перыядычна паўтараецца. Кругаварот вады ў прыродзе. Кругаварот кіслароду.

2. Бесперапынны рух, змяненне чаго‑н. Кругаварот падзей. Кругаварот жыцця. □ Наспяванне адных спраў за другімі ўцягвае чалавека ў кругаварот усяго калгаснага жыцця. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

крэн, ‑у, м.

1. Нахіл судна або самалёта набок. Раптам рэзкі ўдар страсянуў корпус судна. Траўлер даў крэп. Матрунёнак.

2. перан. Змяненне напрамку дзейнасці, паварот да іншых мэт, задач і пад. Зрабіць крэн у бок паляпшэння работы культурна-асветных устаноў.

[Ад лац. carina — кіль, днішча.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сто́мленасць, ‑і, ж.

1. Стан стомленага; бяссілле. Стомленасць арганізма. □ Аднак жа .. [Андрэй] не разлічыў сваіх сіл і к канцу другога дня пачаў адчуваць вялікую стомленасць. Чорны.

2. Спец. Змяненне механічных і фізічных уласцівасцей матэрыялу пад уздзеяннем напружання і дэфармацыі. Стомленасць металу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Novelle

[-'vε-]

f -, -n

1) наве́ла, апавяда́нне

2) дапаўне́нне да зако́ну, змяне́нне зако́ну

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

трапапа́ўза

(ад гр. tropos = паварот, змяненне + паўза)

пераходны слой паміж трапасферай і стратасферай.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пературба́цыя, ‑і, ж.

1. Спец. Змяненне шляху нябеснага цела пад уздзеяннем сілы прыцяжэння іншага цела.

2. перан. Нечаканая, рэзкая перамена ў ходзе чаго‑н., якая выклікае беспарадак, замяшанне. Пра сябе .. [Антон Ягоравіч] чамусьці не думаў. Яму здавалася, што ўсе гэтыя пературбацыі яго не закрануць. Чыгрынаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паразі́ць, -ражу́, -разі́ш, -разі́ць; -разі́м, -разіце́, -разя́ць; -ражо́ны; зак.

1. каго-што і чым. Забіць, нанесці ўдар якой-н. зброяй; папаўшы ў што-н., знішчыць, разбурыць (кніжн.).

П. мішэнь.

2. каго-што. Разбіць, перамагчы (высок.).

П. ворага.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), каго-што. Выклікаць пашкоджанне, змяненне ў тканцы, органе (пра хваробу).

Параліч паразіў вочныя нервы.

|| незак. паража́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. паражэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)