пара́ша, ‑ы, ж.
Разм. Пасудзіна для спаражненняў і памыяў у турэмнай камеры. Усе камеры былі замкнуты на замок, бо ўжо адбылася паверка, і парашы займалі пачэснае месца каля дзвярэй. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазапіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Заперці, зачыніць усё, многае. Паліцэйскія пазапіралі дзверы ў склады, дзе застаўся мізэрны скарб. Мікуліч.
2. Зачыніць усіх, многіх на замок, засаўку і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
віся́чы hängend; Hänge-;
віся́чы замо́к Vórhängeschloss m -es, -schlösser;
віся́чы мост Hä́ngebrücke f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
замо́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. замок, ‑ла; зак.
Разм.
1. Стаць мокрым, вільготным; намокнуць. Сена замокла. Запалкі замоклі.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Набрыняўшы ад вільгаці, перастаць цячы. Бочка замокла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзе́сяць, ‑і, ліч. кольк.
Лік і лічба 10. // Колькасць, якая абазначаецца лічбай 10. Дзесяць чалавек. Дзесяць капеек. Дзесяць гадоў.
•••
За дзесяццю замкамі гл. замок.
Ні ў пяць ні ў дзесяць гл. пяць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ку́ртка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Верхняя кароткая вопратка, якая зашпільваецца на гузікі ці на замок. Скураная куртка. □ Сцяпан Струк быў у паношанай шэрай суконнай куртцы сваёй работы. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зашчо́ўкнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., што.
Замкнуць, зачыніць, утварыўшы пры гэтым рэзкі, кароткі гук. Зашчоўкнуць замок. □ Нахіліўшыся над .. [Джыавані] і хаваючы ў кабуру пісталет, які яшчэ дыміўся, паліцэйскі зашчоўкнуў на яго руках наручнікі. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вуглавы́ в разн. знач. углово́й;
~во́е паскарэ́нне — углово́е ускоре́ние;
в. ра́дыус — углово́й ра́диус;
~во́е жале́за — углово́е желе́зо;
~во́е злучэ́нне — углово́е соедине́ние;
в. замо́к — плотн. углово́й замо́к;
в. дом — углово́й дом;
в. ўдар — спорт. углово́й уда́р
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
замкну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Зачыніцца, зашчоўкнуцца (пра замок). Замок замкнуўся.
2. Зачыніцца (на замок, на ключ) у якім‑н. памяшканні. Прыехаў .. [Ясь] у свой палац, замкнуўся ў пакоі і заплакаў. А. Александровіч.
3. у што, у чым і без дап. Адасобіцца, адмежавацца ад навакольнага свету; абмежаваць сваю дзейнасць, інтарэсы пэўнымі рамкамі. Тэхнікум даў Ціхану Піменавічу спецыяльнасць, якой ён аддаваўся ўсімі сіламі, але ў якой аднак жа не замкнуўся. Чорны. Пра бацьку Мацея Гусака Трахіма гаварылі мала — ён нікуды не ходзіць, замкнуўся. Пестрак.
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Злучыцца канцамі; самкнуцца. Ланцуг электраправодкі замкнуўся. □ Варожае кола навокал раёна ўжо сцягвалася, звужалася і неўзабаве гатова было замкнуцца. Чорны.
•••
Замкнуцца ў сабе — стаць нелюдзімым, адасобіцца ад іншых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
су́днік, ‑а, м.
Шафа для пасуды. [Грасыльда] больш нічога не сказала, адышлася з лыжкай да судніка і забразгала пасудай. Пташнікаў. Надвечар, падаіўшы карову, Арына стала ўпарадкоўваць малако. Заліла глячкі, схавала ў суднік пад замок. Масарэнка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)