разле́зціся сов., разг.

1. разле́зться; расползти́сь;

саро́чка ~злася — руба́шка разле́злась (расползла́сь);

чараві́кі ~зліся — башмаки́ разле́злись;

2. (размякнуть от влаги) разле́зться, раски́снуть;

агуркі́ ~зліся — огурцы́ разле́злись;

глі́на ~злася — гли́на разле́злась (раски́сла)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

kamionka

ж.

1. керамічная гліна;

2. посуд з гліны (фаянсу) для вадкасці;

3. крушня;

4. бат. касцяніцы (Rubus saxatilis L.)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

АРГІЛІ́Т

(ад грэч. argillos гліна + ...літ),

асадкавая горная парода, што ўтварылася ў выніку ўшчыльнення, абязводжвання і цэментацыі глінаў, ад якіх адрозніваецца каменепадобнасцю і няздольнасцю размакаць у вадзе. Цемнаколерная (да чорнага) парода, у асн. гідраслюдзістага ці мяшанага саставу. Утварае масіўныя пласты, мікраслаістыя разнавіднасці. Аргіліт характэрны для складкавых абласцей і старажытных адкладаў платформаў. На Беларусі вядомы ў адкладах верхняга пратэразою, дэвону і інш. Выкарыстоўваецца як сыравіна для вытв-сці цэменту, керамзіту, радзей буд. керамікі і вогнетрывалых матэрыялаў.

т. 1, с. 473

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЕНТАНІ́Т,

бентанітавыя гліны (ад назвы г. Форт-Бентан у ЗША), адбельныя гліны (гл. Гліна), складзеныя пераважна з мінералаў групы мантмарыланіту Al2[Si4O10](OH)2·nH2O. Утвараецца ў выніку падводнай хім. змены вулканічных туфаў і попелаў. Выкарыстоўваецца ў горназдабыўной прам-сці для прыгатавання свідравальных раствораў, для ачысткі прадуктаў нафтаперапрацоўчай, коксахім. і харч. прам-сці, як сувязны матэрыял у ліцейных фармовачных сумесях і керамічных масах. Радовішчы на Украіне, у ЗША, Канадзе, Вялікабрытаніі, Грэцыі, Японіі і інш.

т. 3, с. 101

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

далако́п, ‑а, м.

Рабочы, які капае магілы. Далакопы ўзяліся за рыдлёўкі, натоўп пачаў разыходзіцца, расцякаючыся па сцежках, што вялі да выхаду з могільніка. Хадкевіч. Магіла была гатова. Апёршыся на лапаты, чакалі далакопы, калі закопваць ім. Вярцінскі. // Той, каму даручана капаць, раскопваць што‑н. [Вера:] Мы з Чарнавусам касцямі не займаемся, гэта Гарлахвацкі іх перабірае. А наша справа — мел, гліна, вапна, фасфарыты. Галоўны далакоп — Аляксандр Пятровіч, а я яму памагаю. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

глей

1. Зямля з вялікай дамешкай белай і шэрай гліны; прырэчная гліна (БРС).

2. Рачны іл, твань на дне вадаёма (БРС).

3. Гліна чырвонага ці жоўтага колеру, якая ідзе на будаўніцтва падмуркаў, печаў (Жытк.).

4. Зямля тыпу гліны сіняга колеру (Стол.).

5. Рудая зямля (Стол.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

cob

[kɑ:b]

n.

1) сярэ́дняя ча́стка ко́ласа або́ катаха́ (кукуру́зы)

2) селязе́нь -зьня́ m., ле́бедзь-саме́ц

3) мо́цны конь з каро́ткімі нага́мі

4) глі́на, зьме́шаная з жві́рам і сало́май для будо́вы сьце́наў

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ляпі́цца несов.

1. (обладать пластичностью) лепи́ться;

глі́на до́бра ле́піцца — гли́на хорошо́ ле́пится;

2. (располагаться, тесно примыкая к чему-л.) лепи́ться;

3. (создаваться, делаться из пластических материалов) лепи́ться, вая́ться;

4. страд. лепи́ться; см. ляпі́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Пру́дкі ’пругкі, дужы, з жалезнымі мускуламі’ (Янк. 1, Некр., Янк. БП, ТС), ’хуткі’ (Нас., ТС, Нар. Гом.), пру́дка гліна ’гліна высокай цвёрдасці’ (карэліц., Нар. словатв.). Сюды ж пру́дзенькі ’дзябёлы, моцны’ (шчуч., Сл. ПЗБ), прудо́к ’спрытны, хуткі чалавек’ (ТС, Нар. Гом.). Рус. дыял. пру́дкий ’хуткі’, укр. пру́дкий, польск. prędki, кашуб. prądki, чэш. prudký, славац. prudký ’тс’, славен. prọdek ’імклівы, бадзёры’. Да пруд 1 (гл. Фасмер, 3, 389; Махэк₂, 485; Брукнер, 438). Прасл. *prǫdъkъ, паводле Борыся (МЈ, 40–41, 53), з’яўляецца дэрыватам прыметніка *prǫdъ з суфіксам ‑ъkъ, параўн. серб.-харв. пруд ’злы, хуткі, упарты (пра чалавека)’, балг. пръд ’спрытны, лоўкі, хуткі’, макед. прънд, пренд ’нервовы’. Гл. спецыяльна БЕР, 5, 818–819; Огледна св., 66. Звязваюць з серб.-харв. пру̀дити, прусти ’гарэць, паліць’, при́да ’крапіва’ (Скок, 3, 60), гл. пру́дзіць. Неабгрунтавана Булыка (Запазыч., 269) аб запазычанні ст.-бел. прудкий з польск. prądki. Параўн. і пруткі. Як відаць з агляду значэнняў, у бел. слове назіраецца несумненны ўплыў семантыкі прым. пруткі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гіпс

(гр. gypsos = мел, гліна)

1) мінерал класа сульфатаў, вапністае рэчыва белага колеру, якое выкарыстоўваецца ў будаўніцтве, лепцы і медыцыне;

2) скульптурны злепак з гэтага рэчыва;

3) хірургічная павязка з гэтага рэчыва.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)