прыстраля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; зак., што.

Пробнымі стрэламі вызначыць правільны прыцэл чаго-н.

П. гармату.

|| незак. прыстрэ́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. прыстрэ́лка, -і, ДМ -лцы, ж.; прым. прыстрэ́лачны, -ая, -ае (спец.) і прыстрэ́льны, -ая, -ае (спец.).

Прыстрэлачная шрапнель.

Прыстрэльны агонь.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

узва́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны; зак.

1. каго-што. Вызначыць вагу каго-, чаго-н.

У. рыбу.

2. перан., што. Папярэдне абдумаць, ацаніць.

У. усе магчымасці.

|| незак. узва́жваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. узва́жыцца, -жуся, -жышся, -жыцца (да 1 знач.); незак. узва́жвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абмежава́ць

1. (звузіць сферу дзейнасці) beschränken vt;

2. (вызначыць граніцу, мяжу) begrénzen vt, éine Grénze zíehen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

спектракампара́тар

(ад спектр + кампаратар)

падвойны мікраскоп для параўнання дзвюх спектраграм нябесных свяцілаў, каб вызначыць пэўныя характарыстыкі свяціла.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

павызнача́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Разм. Вызначыць — пра ўсё, многае або пра ўсіх, многіх. Павызначаць абавязкі. Павызначаць цэны. Павызначаць маршруты. Павызначаць дзяжурных. Павызначаць межы слупамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наме́раць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

1. Адмераць у якой‑н. колькасці. Намераць зямлі. Намераць матэрыі. Намераць жыта.

2. Мераючы, вызначыць колькасць чаго‑н. Намераць дзесяць кіламетраў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узва́жыцца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; зак.

Вызначыць сваю вагу пры дапамозе вагаў; зважыцца. На вагі не адважыцца Ісці сама «мадам» [свіння]. Не так і лёгка ўзважыцца Трынаццаці пудам! Барадулін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́меркаваць, -кую, -куеш, -куе; -куй; -каваны; зак., што.

1. Знайсці, адшукаць шляхам дакладнага разліку, выгадаць.

В. грошы на рамонт кватэры.

В. свабодную гадзіну.

2. Выбраць зручны момант.

3. Правільна разлічыць, загадзя вызначыць.

Усё вымеркавалі, дзе што будзем садзіць і сеяць.

|| незак. вымярко́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Ку́ндры ’апорнае прыстасаванне дли вясла на плыце’ (Сл. паўн.-зах.). Плытагонная тэрміналогія, як правіла, ням. паходжання. Але ў даным выпадку дакладную крыніцу вызначыць цяжка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Размеркава́ць ’раздзяліць, падзяліць’ (ТСБМ, Др.-Падб.), ’вызначыць паслядоўнасць’, ’падлічыць, вырашыць’ (ТСБМ). Ад меркава́ць (гл.). Развіццё семантыкі ішло ад ’працэс разумовай дзейнасці’ > ’вынік гэтай дзейнасці’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)